Minister sprawiedliwości prokuratorem generalnym. Co to oznacza?

Prokuratura została uniezależniona od resortu sprawiedliwości przed sześcioma laty - prokurator Seremet zaczął urzędowanie z początkiem kwietnia 2010 r. Oddzielenie tych funkcji było realizacją programu wyborczego PO. Rozdział od początku krytykowało PiS, wskazując, że minister za pośrednictwem prokuratury powinien móc wpływać na politykę karną. Przywrócenie połączenia tych funkcji PiS zapowiadało w kampanii wyborczej.
Sejm i Senat obie ustawy - nowe Prawo o prokuraturze i przepisy wprowadzające to prawo - przyjęły w końcu stycznia. Projekty formalnie zostały zgłoszone jako poselskie przez posłów PiS. Prezydent Andrzej Duda podpisał je 12 lutego.

Zgodnie z ustawami od 4 marca dochodzi m.in. do połączenia stanowisk ministra sprawiedliwości i szefa prokuratury; więcej praw uzyskuje minister-prokurator generalny. Za miesiąc - od 4 kwietnia - zlikwidowana ma zostać natomiast odrębna prokuratura wojskowa. Prokurator Generalny uzyskuje prawo bezpośredniego kierowania prokuraturą, może wydawać zarządzenia, wytyczne i polecenia. PG może też zwrócić się do odpowiednich służb o przeprowadzenie czynności operacyjno-rozpoznawczych, jeżeli są w związku z toczącym się śledztwem. PG mógłby też "w szczególnie uzasadnionych wypadkach" znosić klauzule tajności nałożone przez inne instytucje (obecnie tylko wytwórca tajnego materiału może uchylić klauzulę, którą nałożył).

Ustawa znosi obowiązującą obecnie kadencyjność funkcji kierowniczych w prokuraturze.
Przeciw połączeniu funkcji MS i PG opowiadała się też Krajowa Rada Sądownictwa i Krajowa Rada Prokuratury. Połączenie funkcji MS i PG negatywnie oceniła ponadto I prezes Sądu Najwyższego prof. Małgorzata Gersdorf. Przeciw ustawom - podczas prac parlamentarnych - były wszystkie kluby opozycyjne.

W okresie rządów PO-PSL przez kilka lat trwały prace nad nową ustawą Prawo o prokuraturze. Nie została ona jednak przyjęta przez ówczesny rząd. Dotychczasowa ustawa pochodzi z 1985 r. i była wielokrotnie nowelizowana.

O pozytywnych i niebezpiecznych skutkach połączenia funkcji ministra sprawiedliwości i prokuratora generalnego rozmawiali w Jedynce eksperci.

Tytuł audycji: Debata dnia

Prowadzi: Zuzanna Dąbrowska

Goście: dr Ryszard Piotrowski (prawnik konstytucjonalista Uniwersytet Warszawski), sędzia Waldemar Żurek (Krajowa Rada Sądownictwa), prokurator Michał Ostrowski (Niezależne Stowarzyszenie Prokuratorów "Ad Vocem")

Data emisji: 4.03.2016

Godzina emisji: 16.22

IAR/PAP/asz