Wielki Obłok Magellana. Znamy najnowsze wyniki pomiaru odległości do pobliskiej galaktyki

Data publikacji: 12.08.2020 20:50

Ostatnia aktualizacja: 12.08.2020 21:33

Ten tekst przeczytasz w 1 minutę

Wielki Obłok Magellana, Autor - Shutterstock/abriendomundo

7 lat temu międzynarodowy zespół naukowców kierowany przez prof. Grzegorza Pietrzyńskiego ogłosił na łamach prestiżowego tygodnika naukowego "Nature" wyniki pomiaru odległości do pobliskiej galaktyki, Wielkiego Obłoku Magellana, dokonanego z bezprecedensową dokładnością około 2 proc. W przeciągu ostatnich lat udało się poprawić dokładność wyznaczenia i obecnie wynosi ona 1 proc. Odległość do tej galaktyki od wielu lat uznawana jest przez astronomów za wzorzec odległości we Wszechświecie.

POSŁUCHAJ

19:00

Wielki Obłok Magellana (Eureka/Jedynka)

Nazwa Wielkiego Obłoku Magellana pochodzi od nazwiska słynnego podróżnika Ferdynanda Magellana, który obserwował go podczas swych dalekich podróży po świecie. Podobnie jak nasza Galaktyka "obłok" ten jest w rzeczywistości skupiskiem miliardów gwiazd i jest to tzw. "galaktyka satelitarna" krążąca wokół Drogi Mlecznej i stanowi idealne laboratorium do badań nad bardzo różnymi obiektami kosmicznymi i procesami astrofizycznymi. Badania te wymagają jednak wiedzy na temat naszej dokładnej odległości do tej galaktyki.

Wyznaczanie stałej Hubble'a

Wspomniana odległość jest też pierwszym krokiem do ustalenia stałej Hubble'a, co jest jednym z najważniejszych wyzwań współczesnej astrofizyki, ponieważ stała Hubble'a określa tempo rozszerzania się Wszechświata. Wyznaczaniem parametru Hubble'a zajmuje się ze swoim zespołem prof. Grzegorz Pietrzyński - wybitny polski astronom z Centrum Astronomicznego im. Mikołaja Kopernika PAN, który na ten cel otrzymał prestiżowy Advanced Grant - grant z Europejskiej Rady ds. Badań ERC, który na antenie Programu 1 Polskiego Radia przedstawił najnowsze wyniki związane z badaniem stałej Hubble'a i pomiarami odległości we Wszechświecie.

- W 2013 roku przedstawiliśmy pomiar odległości do Wielkiego Obłoku Magellana z dokładnością do dwóch procent. Była ona ograniczona precyzją kalibracji pomiędzy jasnością powierzchniową i kolorem - mówił w radiowej Jedynce prof. Grzegorz Pietrzyński. - Te 2 proc. było nie do pobicia, musieliśmy poprawić kalibrację i kolejne 6 lat poświęciliśmy na studiowanie i obserwację pobliskich gwiazd. (...) Nasze najnowsze wyznaczenia opublikowane w 2019 roku w "Nature" są wykonane z dokładnością 1 proc., czyli udało nam się dwukrotnie poprawić dokładność wyznaczenia - opowiadał gość audycji.

Zapraszamy do wysłuchania całej audycji.

Tytuł audycji: "Wieczór odkrywców" w paśmie "Eureka"

Prowadzi: Krzysztof Michalski

Gość: prof. Grzegorz Pietrzyński (Centrum Astronomiczne im. Mikołaja Kopernika PAN)

Data emisji: 12.08.2020 r.

Godzina emisji: 19.07

DS/ans