Leczenie HIV. Na czym polega nowoczesna terapia?

Według danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) na świecie żyje prawie 38 mln ludzi z wirusem HIV. Naukowcy ciągle poszukują leku, który pozwoliłby na całkowite wyleczenie zakażonych osób. Chociaż to dziś jeszcze niemożliwe, to jednak osoby objęte wczesnym i odpowiednim leczeniem mogą żyć tak długo jak reszta społeczeństwa.

Pierwszy lek dla osób z wirusem HIV, który pozwalał żyć mimo zakażenia, zarejestrowano w 1987 roku. Dziś stosujemy podczas terapii antyretrowirusowej leki, które zapewniają prawidłowy przebieg procesu leczenia - nukleozydowe inhibitory odwrotnej transkryptazy, nukleotydowe inhibitory odwrotnej transkryptazy, inhibitory proteazy, inhibitory fuzji, inhibitory integrazy.

Na czym polega mechanizm działania tych leków? - Wirus musi się przyłączyć do komórki gospodarza, czyli do komórki ludzkiej, po to, żeby wniknąć do tej komórki i rozpocząć swój cykl namnażania. My możemy zahamować ten proces, zamknąć drzwi wirusowi, by nie wszedł do komórki. Do tego były używane inhibitory fuzji.

Następnym etapem replikacji wirusa jest odwrotna transkryptaza - wirus HIV jest wirusem RNA, wnosi swój materiał genetyczny do komórki gospodarza i enzymy, które potrzebne są do dalszych procesów, by powstały nowe cząstki wirusa. Wirus wykorzystuje swój enzym, którym jest odwrotna transkryptaza, czyli przepisuje materiał genetyczny z RNA na DNA, bo tylko DNA może się połączyć z genomem gospodarza. Mamy kilka leków, które są inhibitorem odwrotnej transkryptazy - wyjaśniła prof. Alicja Wiercińska-Drapało.

Czytaj także:

Postęp w leczeniu jest ogromny

- Przełomem w leczeniu antyretrowirusowym było wprowadzenie kompleksowej terapii antyretrowirusowej. Zaczęliśmy leczyć pacjentów trzema lekami. Terapia okazała się skuteczna, jednak była bardzo uciążliwa dla pacjenta - pacjent przyjmował dużo tabletek, leki miały dużo działań niepożądanych. Następnym ważnym, milowym krokiem było wprowadzenie leków tzw. złożonych, w jednej tabletce. Pacjent otrzymywał trzy leki w jednej tabletce. Tak jest do dziś. Leki są nie tylko bardzo skuteczne, ale mają też znikomą ilość działań niepożądanych - podkreśliła gość audycji "Eureka".

Prof. Wiercińska-Drapało zwróciła uwagę, że według obecnych zaleceń pacjent zakażony wirusem HIV od razu jest leczony. Leczenie antyretrowirusowe włączane jest jak najszybciej. - Z dwóch powodów - żeby ochronić pacjenta przed dewastacją układu immunologicznego, ale również wiemy, że pacjent zakażony z niewykrywalną wiremią [celem leczenia jest obniżenie ilości wirusa w płynach ustrojowych do poziomu niewykrywalnego w badaniach laboratoryjnych] nie transmituje wirusa na innych - wytłumaczyła.

Dodała, że jeśli chodzi o przyszłość, naukowcy duże nadzieje wiążą z terapią iniekcyjną. - Wszystkie leki antyretrowirusowe są przyjmowane doustnie. Na horyzoncie mamy już leki iniekcyjne. Pacjent będzie otrzymywał dwie iniekcje. Terapia będzie podawana raz na dwa miesiące. To zwiększy komfort pacjentów - powiedziała.

Poza tym w audycji:

Omikron. Czy nowy wariant koronawirusa jest bardziej zakaźny?

Nowy wariant koronawirusa po raz pierwszy zidentyfikowano 11 listopada w Botswanie, potem jego obecność potwierdzono w Australii, Izraelu, a także w Belgii, Niemczech, Czechach i we Włoszech. Wirusolodzy twierdzą, że może być nawet 500 razy bardziej zakaźny od delty, chociaż objawy chorobowe są stosunkowo łagodne.

Gość: prof. dr hab. Agnieszka Szuster-Ciesielska (Instytut Nauk Biologicznych Katedry Wirusologii i Immunologii UMCS w Lublinie)

Czytaj także:

Tytuł audycji: Eureka

Prowadzi: Artur Wolski 

Goście: prof. dr hab. Agnieszka Szuster-Ciesielska (Instytut Nauk Biologicznych Katedry Wirusologii i Immunologii UMCS w Lublinie), prof. Alicja Wiercińska-Drapało (kierownik Kliniki Chorób Zakaźnych, Tropikalnych i Hepatologii WUM)

Data emisji: 9.12.2021 r. 

Godzina emisji: 19.30

kk