Fenomen Barei - czyli jak mistrz komedii pokochał Polaków z wzajemnością

Data publikacji: 22.05.2022 16:17

Ostatnia aktualizacja: 23.05.2022 07:13

Ten tekst przeczytasz w 2 minuty

Stanisław Bareja podczas realizacji filmu "Kapitan Sowa na tropie" (1965), Autor - Witold Rozmysłowicz/PAP/CAF

"Z twarzy podobny zupełnie do nikogo", "zawartość cukru w cukrze", "klient w krawacie jest mnie awanturujący się" czy "to jest miś na skalę naszych możliwości". Wszyscy znamy te kultowe cytaty, bo wszyscy mówimy Stanisławem Bareją i wszyscy wracamy do jego filmów oraz seriali. Jak narodził się fenomen tego cenionego reżysera?

Stanisław Bareja to nasze dobro narodowe. Wiele dialogów z jego filmów na stałe weszło do języka potocznego, w dzisiejszej rzeczywistości tropimy "bareizmy" lub wzdychamy: "Jak u Barei".
Jego talent zrealizował się w komediach "Miś", "Brunet wieczorową porą", "Co mi zrobisz, jak mnie złapiesz" czy serialu "Alternatywy 4", które w pełni zasługują na miano kultowych.
- W domu był równie zabawny, pomysłowy, dowcipny, ciepły, czuły i bardzo wychowawczy - wspomina jego córka.

- "Bareizm" był najpierw postrzegany jako komplement. To określenie wymyślił Janusz Wejchert, przyjaciel taty ze studiów. Zrobił to ku jego czci, podziwiając poczucie humoru taty - mówi Katarzyna Bareja, córka Stanisława i autorka książki "Żaby w śmietanie, czyli Stanisław Bareja i bliscy".

To słowo początkowo było synonimem ciepłego poczucia humoru, dzięki któremu stajemy się bardziej promienni. Dopiero później zaczęto kojarzyć je ze złym gustem. Dlaczego? - Termin "bareizm" zapaskudził inny ówczesny przyjaciel taty, co rzeczywiście bardzo go bolało. Mówił, że gdyby zrobił to wróg, to trudno, ale jak sztylet wbija w plecy przyjaciel, to jest przykro. Tamten pan mógł przyjść i przeprosić, jednak nigdy tego nie zrobił - wyjaśnia gość Jedynki.

Lubił nas wszystkich

Katarzyna Bareja zauważa, że jej ojciec "ogromnie dużo robił dla Polski i Polaków, bo okropnie nas kochał".

- Fenomen jego filmów polega na tym, że widzowie czują, że on po prostu bardzo lubi i kocha nas wszystkich, a także, że nie wywyższa się nad nikim, tylko jest fajny facetem, który jeździ na składaku z siatką, wystaje w kolejkach, w warsztatach samochodowych czy biurach paszportowych - twierdzi Katarzyna Bareja.

Stanisław Bareja wiedział, że dostarcza Polakom tzw. szczęśliwogodzin. - Jeżeli każdy obejrzy te kilkadziesiąt godzin jego filmów i uzna je za "szczęśliwogodziny", pomnożymy to przez miliony widzów, to coś dla tej Polski zrobił. Ja uważam, że nawet nadkruszył mur berliński. Zresztą książka "Imię róży" Umberto Eco w jakiś sposób potwierdza, jak bardzo władza boi się śmiechu. Jest tam wątek, że najcenniejszym dziełem okazuje się dzieło o śmiechu - dodaje.

Co stworzyło jego fenomen?

Katarzyna Bareja przyznaje, że "najtrudniej jest stworzyć dobrą komedię". - Mogą być wspaniałe thrillery, dramaty, filmy obyczajowe, ale przy komediach sami widzimy, jaka garść polskich reżyserów sobie poradziła. To bardzo niewdzięczny temat, a chyba każdy chciałby być śmieszny - zauważa Katarzyna Bareja.

Czy obecnie mamy jakąś kontynuację dowcipu, jaki robił Stanisław Bareja? - Kontynuacja polega na tym, że nie ma dnia, w którym nie słyszę cytatu. Aż roi się od cytatów (…). Poza tym wykryłam pewne aspekty fenomenu taty: nie puszyć się, nie popisywać, nie szpanować, nie mówić marną angielszczyzną, tylko używać naszego ulubionego języka polskiego, czytać polskie książki, przyglądać się ludziom i słuchać ich. Naprawdę, jak człowiek wejdzie na bazarek z notesem w ręku i z długopisem, to po chwili ma takie dialogi, jakich może nie wymyśliłby nawet Bareja - słyszymy.