Susza, stan wód, zmiany klimatyczne… kiedyś i dziś

Data publikacji: 25.08.2022 10:00
Ostatnia aktualizacja: 25.08.2022 13:10
Ten tekst przeczytasz w 2 minuty
Urządzenie pomiarowe na rzece Nurzec w Ciechanowcu w województwie podlaskim
Urządzenie pomiarowe na rzece Nurzec w Ciechanowcu w województwie podlaskim, Autor - PAP/Artur Reszko
Zmiany klimatyczne mają wpływ na zmienność ekosystemów, susze powodują pożary, obniżanie poziomu wód wzmaga ich zanieczyszczenie. W czasach najdawniejszych kroniki, a obecnie badania hydrologiczne gromadzą dane dotyczące stanu wód oraz okoliczności i powodów, które wpływają na obniżenie ich poziomu. Badania stanu wody prowadzono już od średniowiecza. Obecnie w Niemczech i Czechach odsłaniają się tzw. kamienie głodu. "Jeżeli to widzisz, to znaczy, że możesz płakać, ponieważ stan wody jest bardzo niski" - można było przeczytać na głazach, na których oznaczono niski stan rzeki. M.in. o tym opowiedział w audycji "Eureka" Grzegorz Walijewski, hydrolog z IMGW.
  • Kolejne fazy suszy to: susza meteorologiczna, glebowa (rolnicza), hydrologiczna, hydrogeologiczna.
  • Do pomiaru stanu wody służy dziś łata wodowskazowa.
  • W dawnych czasach niski lub wysoki stan wody zaznaczano np. na głazach. 

Sytuacja ekologiczna na Odrze skłania do przyjrzenia się w jaki sposób w przeszłości zmieniało się życie i środowisko naturalne na Ziemi. 

Fazy suszy

Co oznacza pojęcie suszy hydrologicznej? - Susza ma kilka faz - wyjaśnia Grzegorz Walijewski, hydrolog i rzecznik Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej. - Pierwszą jest susza meteorologiczna - mówimy o niej, kiedy przez minimum 20 dni nie ma opadów lub jest niedoborze opadów. To tworzy drugą fazę - suszę glebową inaczej zwana rolniczą. Spada wówczas wilgotność gleby (…) a rośliny mają problem, aby prawidłowo się rozwijać. Następnie przeradza się ona w suszę hydrologiczną. I tu mówimy o wodach powierzchniowych. Obniża się poziomu wód w rzekach i przepływ w rzekach, ale również w jeziorach jest coraz niższy stan wody. Jeżeli ten stan się przedłuża, jest to susza hydrogeologiczna, gdy obniża się poziom wód gruntowych - tłumaczy gość radiowej Jedynki.

Czym są łaty wodne? 

W Niemczech, Czechach w rzekach odsłaniają się tzw. kamienie głodu. Co to oznacza? - Stan wody mierzy się od pewnego poziomu i podaje się w centymetrach albo za pomocą łaty wodowskazowej (to taka "linijka", każdy z nas, kto był nad wodą, widział taką łatę) i odczytuje się [z niej m.in. - red.] stan wody - mówi Grzegorz Walijewski.

Wysokie i niskie stany wody

- W zamierzchłych czasach robiło się również pomiary "naoczne" - kontynuuje gość radiowej Jedynki. - Jeżeli stan wody był bardzo wysoki lub bardzo niski (…), to na ogromnych głazach zaznaczano linią stan wody (…), pisano rok i na niektórych, szczególnie niemieckich, stacjach, pisano, że "jeżeli to widzisz, to znaczy, że możesz płakać, ponieważ stan wody jest bardzo niski" - opowiada Grzegorz Walijewski. Tego rodzaju kamienie spotkamy również w Polsce. - Np. w Warszawie, na bulwarach (…) są charakterystyczne stany wody: wysokie, gdzie mieliśmy powodzie, np. w 2010 roku, gdy była bardzo wysoka fala i duże zagrożenie powodziowe dla stolicy, ale zaznaczone są też stany najniższe, czyli 26 cm; można porównać sobie te stany - zachęca gość radiowej Jedynki.  

 


POSŁUCHAJ

24:18

Maria Kazimiera d’Arquien i Ludwika Maria Gonzaga w opowieści Kamila Janickiego, autora książki "Damy srebrnego wieku" (Eureka/Jedynka)

 

Czytaj również:


W audycji również:

Potężne i ambitne Francuzki na polskim tronie: Ludwika Maria Gonzaga, żona Władysława IV i Jana Kazimierza, oraz wielka miłość Jana III Sobieskiego, Maria Kazimiera d’Arquien, zwana Marysieńką, aktywnością i dyplomacją uwieczniły swoje panowanie w historii Polski i Francji.

Tytuł audycji: Eureka

Prowadziła: Katarzyna Jankowska

Goście: Kamil Janicki (autor książki "Damy srebrnego wieku"), Grzegorz Walijewski (hydrolog, rzecznik IMGW)

Data emisji: 23.08.2022 

Godzina emisji: 19.30

djr

Folder ulubione
Folder ulubione
cover
Odtwarzacz jest gotowy. Kliknij aby odtwarzać.