Głos wolnej Polski w stanie wojennym. Reportaż "Wolny eter" [POSŁUCHAJ]

Data publikacji: 31.08.2022 09:30

Ostatnia aktualizacja: 31.08.2022 09:51

Ten tekst przeczytasz w 1 minutę

Radio "Solidarność" w styczniu 1982 roku, Autor - Archiwum Polskiego Radia

6 lipca 1982 r. po raz pierwszy w eterze pojawiła się audycja Radia "Solidarność" w Krakowie. Z inicjatywy kilku małopolskich opozycjonistów radio działało w Krakowie i innych miastach Małopolski z przerwami niemal do rozpoczęcia rozmów okrągłego stołu.

Nie wszyscy pamiętają, że w Nowej Hucie już w grudniu 1981 roku wyemitowano podczas strajku 6 albo 7 audycji. Były słyszalne w promieniu 5 km od Huty. Protest był reakcją pracowników na wprowadzenie stanu wojennego 13 grudnia 1981 roku.

Audycje nadawane były nieregularnie, a o terminach ich emisji informowały kolportowane wcześniej ulotki. SB nagrywała audycje na taśmy magnetofonowe, ale nie mogła namierzyć radiostacji, ponieważ zarówno czas emisji był krótki, jak i ta sama audycja nadawana była z różnych miejsc.

Emitowane materiały miały charakter informacyjny – podawano w nich apele i odezwy zdelegalizowanego związku, przekazywano wiadomości z Krakowa i kraju. Jedną z najciekawszych była audycja nadana 10 listopada 1982 - ze względu na swą długość (35 minut), miejsce oraz sposób emisji: korzystano z czterech głośników umieszczonych na rusztowaniach remontowanego budynku na Rynku Głównym w Krakowie. Innym razem radiowcy nadawali z samochodu skradzionego SB, na którym zainstalowali megafony i umieścili napis "nadzór ruchu". Kilkukrotnie zmieniał się sygnał wywoławczy podziemnej stacji - początkowo były to "Mury" Jacka Kaczmarskiego, później melodia "Jak długo na Wawelu", a następnie "Siekiera, motyka". Radio funkcjonowało do końca lat 80.

W reportażu "Wolny eter" udział wzięli: Jan Ciesielski, Leszek Jaranowski, Grzegorz Surdy, Rafał Marchewczyk i Wojciech Marchewczyk.