Dr Konrad Graczyk: II wojna światowa ma nie tylko polityczny, ale i prawny wymiar

Data publikacji: 01.09.2022 13:01

Ostatnia aktualizacja: 01.09.2022 13:11

Ten tekst przeczytasz w 2 minuty

Kadr z filmu przedstawiający bombardowanie Westerplatte (u góry pośrodku). Widoczny kanał portowy w Gdańsku. Fot. NAC, Autor - Narodowe Archiwum Cyfrowe

- Każdy z nas zdaje sobie sprawę z politycznego wymiaru wojny, natomiast to wszystko ma również wymiar prawny. Chciałbym zwrócić uwagę, że 1 września wydarzyły się dwie ważne rzeczy na niwie ustrojowej - powiedział na antenie Programu 1 Polskiego Radia zastępca dyrektora Biura Badań Historycznych Instytutu Pamięci Narodowej dr Konrad Graczyk.

Jak podkreślił gość radiowej Jedynki "po pierwsze na obszarze całego państwa wprowadzono stan wojenny". - Następnie Generalny Inspektor Sił Zbrojnych Edward Śmigły Rydz stał się Naczelnym Wodzem i to są dwie ważne zmiany właśnie na niwie prawno-ustrojowej - zaznaczył dr Konrad Graczyk.

"Katalog zbrodni przeciwko ludzkości"

- Teraz rozważając prawnie tę kwestię, można zastanawiać się na tym, co uczyniono między innymi w procesie norymberskim. Wówczas gdy zawarto porozumienie zawierające Kartę Międzynarodowego Trybunału Wojskowego, gdzie przewidziano katalog zbrodni przeciwko pokojowi, zbrodni przeciwko ludzkości i zbrodni wojennych, co ma znaczenie na niwie prawa międzynarodowego

Historyk zwrócił uwagę na fakt, że z ustaleń, które poczyniono już po wojnie, wynika, iż "jednak można stwierdzić bezprawność napaści na Polskę.

Pierwsze dni II wojny światowej

Zamiast 12 godzin, polscy obrońcy Westerplatte walczyli 7 dni. To miejsce stało się symbolem już w początkowych dniach II wojny światowej - tak o pierwszej bitwie Września 1939 roku mówił profesor Grzegorz Berendt, dyrektor Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku.

Oddziały polskie pod dowództwem majora Henryka Sucharskiego do 7 września 1939 broniły Westerplatte przed atakami wroga z morza, lądu i powietrza. W walkach poległo 15 polskich żołnierzy, około 30 zostało rannych. Liczbę zabitych po stronie niemieckiej szacuje się na 50 żołnierzy, rannych - na około 120.

Więcej w nagraniu.

POSŁUCHAJ

07:49

Dr Konrad Graczyk w 83. rocznicę wybuchu II wojny światowej ("W samo południe"/Jedynka)

W 83. rocznicę wybuchu II wojny światowej, na antenach Polskiego Radia będzie można wysłuchać audycji specjalnych, a w nich między innymi rozmów z ekspertami i historykami.

Słuchacze mogą także liczyć na transmisje z obchodów państwowych z udziałem najważniejszych przedstawicieli władz - również w formie online i w mediach społecznościowych. Polskie Radio zaprosi też do odwiedzenia specjalnego serwisu bezprzedawnienia.polskieradio.pl, zawierającego opracowania historyczne, autorskie artykuły i unikatowe nagrania ze zbiorów Polskiego Radia.