83. rocznica sowieckiej agresji na Polskę. "Moskwa była współodpowiedzialna za wybuch wojny"

Sowiecka inwazja na Polskę 

17 września 1939 roku Związek Sowiecki napadł na Polskę. Na wschodnie tereny II RP wkroczyła Armia Czerwona. 23 sierpnia 1939 roku w Moskwie Sowieci podpisali z III Rzeszą pakt o nieagresji, do którego dołączono tajny protokół. Jest on znany jako pakt Ribbentrop-Mołotow, a jego ustalenia dotyczyły podziału wpływów między Niemcy a Związek Sowiecki. 

 Szef propagandy Dowództwa Obrony Warszawy płk. Wacław Lipiński mówił wówczas w Polskim Radiu, że "Rosja po prostu uwierzyła, że my jesteśmy już wykończeni przez Niemców".

- Myślę, że to były trafne słowa. To, co wydarzyło się 17 września, musimy postrzegać w kontekście tego, że punktem wyjścia był pakt Ribbentrop-Mołotow i powinniśmy patrzeć na wybuch II wojny światowej jak na moment, w którym dwa imperialne mocarstwa dzielą miedzy siebie strefy wpływów w Europie Środkowo-Wschodniej - mówi w Programie 1 Polskiego Radia dr hab. Filip Musiał, dyrektor Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL w Warszawie. - Wojna rozpoczęła się od agresji niemieckiej na Polskę, ale współodpowiedzialnym za jej wybuch był Józef Stalin i Związek Sowiecki - dodaje. 

- Stalin zwleka z atakiem na Polskę z co najmniej dwóch przyczyn, chce się przekonać, że alianci zachodni nie wypełnią swoich zobowiązań, czyli chce mieć pewność, że Francja i Wielka Brytania nie uderzą w III Rzeszę Niemiecką, co ułatwiłoby obronę RP. Z drugiej strony dążył do tego, by zamknąć konflikt graniczny z Japonią i dopiero wraz z podpisaniem rozejmu z 16 września, podjęta zostaje decyzja o agresji na Polskę, która była równorzędna z tą, którą 1 września przeprowadzili Niemcy - opowiada gość Jedynki. 

Związek Sowiecki, Niemcy a Polska 

Niemiecka inwazja na Polskę w 1939 roku rozpoczęła się 1 września. Rosjanie włączyli się do wojny 17 września. Wspólny atak na Polskę został przez Niemcy i Związek Radziecki wcześniej zaplanowany. Polska znalazła się w kleszczach dwóch imperialnych państw. Jakie to miało konsekwencje? - Z jednej strony możemy powiedzieć o faktach, że Polska została podzielona między okupanta niemieckiego i sowieckiego. (...) Początkowo część II RP znalazła się pod wpływami litewskimi, później Litwa została pozbawiona suwerenności i włączona do Związku Sowieckiego, a więc nastał czas okupacji sowieckiej i niemieckiej - wyjaśnia  dr hab. Filip Musiał. - Zarówno niemiecki i sowiecki okupant ukierunkowywał swoje działania przede wszystkim w stronę elity politycznej i artystycznej, by pozbawić Polskę warstwy, która mogłaby być przywódczą. Rozpoczął się proces grabieży polskiego majątki i gospodarczego drenowania ziem polskich - podkreśla historyk.  

Czytaj również:

Ponadto w audycji:

- Uroczystości pogrzebowe polskich więźniarek KL Ravensbrück - Fürstenberg. Gościem audycji była Barbara Piotrowska, była więźniarka obozu Ravensbrück.

- Książka "Ukradzione dzieciństwo" Tomasza Łabuszewskiego. To album poświęcony najbardziej bezbronnym polskim ofiarom II wojny światowej - dzieciom. Spośród około 6 milionów Polaków, którzy zginęli w latach 1939-1945, stanowiły one aż 1/3 wszystkich ofiar. O książce rozmawialiśmy z autorem wydawnictwa, dyrektorem warszawskiego oddziału Instytutu Pamięci Narodowej.

- Było, będzie: wydarzenia organizowane przez IPN oraz wybrane publikacje na portalu przystanekhistoria.pl

Audycja powstaje we współpracy z Instytutem Pamięci Narodowej i portalem IPN Przystanek Historia.

Tytuł audycji: Przystanek Historia

Prowadziła: Dorota Truszczak

Goście: dr hab. Filip Musiał (dyrektor Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL w Warszawie), Barbara Piotrowska (była więźniarka obozu) Ravensbrück

Data emisji: 14.09.2022 r. 

Godzina emisji: 19.30

ans