Czas terroru. Polityka eksterminacyjna III Rzeszy

Od pierwszych dni okupacji polityka niemiecka wobec społeczeństwa polskiego miała niezwykle represyjny charakter – była realizowana zgodnie z deklaracją Heinricha Himmlera, który oświadczył, że zagłada Polaków jest podstawowym obowiązkiem narodu niemieckiego, a "Polacy zostaną starci z powierzchni ziemi".

Plany nazistów i ich realizacja

Polacy mieli zostać przekształceni w społeczność pozbawioną tożsamości kulturowej i narodowej, pracującą dla Niemców i jedną ze służących temu metod była eksterminacja polskich elit. Jak mówi Piotr Setkiewicz z Centrum Badań Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau, celem okupanta było pozbycie się elementu wrogiego Niemcom, czyli wszystkich Polaków, którzy na podstawie czy danych wywiadowczych, czy przedwojennej działalności mogli być uważani za zagrożenie dla III Rzeszy. - Przede wszystkim skierowano uwagę na byłych powstańców śląskich, wielkopolskich, na przedstawicieli elit urzędniczych i wszystkich tych, którzy (...) mieli możliwość sprzeciwiania się budowaniu przez Niemcy na terenie okupowanej Polski nowego ładu niemieckiego. To był pierwszy cel polityki eksterminacyjnej, która została zainicjowana po 1 września - mówi gość Programu 1 Polskiego Radia.

Rozpoczęcie systematycznych działań

W egzekucjach i obozach koncentracyjnych zamordowano wielu polskich inteligentów, w tym wybitnych twórców nauki i kultury. W pierwszych miesiącach Niemcy rozstrzelali około 16 tysięcy przedstawicieli polskich elit. - Jeśli chodzi o bardziej systematyczne działania zmierzające do eliminacji warstw przywódczych polskich, możemy mówić, że zaczęły się one w końcu 1939 roku, a zwłaszcza w pierwszej połowie 1940 r. - mówi gość radiowej Jedynki.

Jak kontynuuje, jeśli spojrzeć na sposób, w jaki władze niemieckie prowadziły tę politykę, trudno dopatrywać się przerw. - Niemalże stale ludzie, którzy byli związani z polskim życiem duchowym, z klasami przywódczymi, jak to Niemcy określali, byli aresztowani, padali ofiarą egzekucji albo trafiali do obozów koncentracyjnych (...). Ta faza niemieckiej polityki wobec Polaków trwała do wiosny 1940 roku, kiedy to rozpoczęła się bardziej zorganizowana akcja (...). Aresztowano wówczas ludzi według list proskrypcyjnych, materiałów, których dostarczały zwłaszcza jednostki policyjne Gestapo (...) którzy w przyszłości mogliby stanowić zagrożenie - kontynuuje gość radiowej Jedynki.

#bezprzedawNIEnia 

Kampania #bezprzedawNIEnia. Przeczytaj więcej o stratach wojennych, jakie poniosła Polska w czasie II wojny światowej, i braku zadośćuczynienia za spowodowane zniszczenia.

Czytaj również:

Oprócz tego w audycji:

- Przed atakiem.

Wschodnia strefa przygraniczna we wrześniu 1939 roku. Latem 1939 roku na terenach wzdłuż wschodnich granic Rzeczpospolitej przebywało wielu wczasowiczów, dzieci spędzały kolonie i obozy. Czy były sygnały, że niebawem wojsko Armii Czerwonej wkroczy na nasze tereny? Jakimi informacjami dysponował polski kontrwywiad? O tym porozmawiamy z prof. Januszem Odziemkowskim z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego.

Tytuł audycji: Eureka

Prowadzi: Katarzyna Jankowska

Goście: dr Piotr Setkiewicz (Centrum Badań Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau), prof. Janusz Odziemkowski (Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego)

Data emisji: 16.09.2022 r. 

Godzina emisji: 19.30

djr