Gomułka, Węgry i Radio Wolna Europa. Warszawski październik '56 bez tajemnic?

Choć geneza warszawskiego października ma związek z reakcją polskiego społeczeństwa na tragiczne wydarzenia poznańskiego czerwca, gość audycji zwraca również uwagę na wcześniejszą sytuację. - Ruch zliberalizowania systemu zaczął się zaraz po śmierci Stalina - przekonuje. Dodaje, że podczas XX Zjazdu Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego (14–25 lutego 1956) Nikita Chruszczow wystąpił z referatem poświęconym zbrodniom stalinowskim.

Zmiany w łonie partii

Dla wielu ideowych komunistów był to szok. Zdali sobie sprawę z ciążącej na nich odpowiedzialności, a część z nich świadomość ta doprowadziła do decyzji o samobójstwie. - Później śmierć Bieruta i kolejne plena, na których domagano się walki z kultem jednostki. Ta wielka dyskusja, która się toczy, jest tak bolesna dla całej partii, że ona zostaje zatajona - przypomina gość Programu 1 Polskiego Radia. Miało to miejsce w lipcu roku 1956. 

W swojej książce prof. Marian M. Drozdowski pokazuje m.in. przemiany zachodzące w kierownictwie partyjnym. Przemiany te zakończyły się wyborem Władysława Gomułki na I sekretarza i wejściem jego ludzi do kierownictwa partii. - Gomułka daje takie zobowiązanie: potrzebne są reformy dla uspokojenia społeczeństwa, a z drugiej strony zrobimy wszystko, żeby system zachować - zwraca uwagę w rozmowie z Krzysztofem Michalskim.

Ewolucja, nie rewolucja?

Wpływ na wydarzenia miało również stanowisko polskiej emigracji, na czele której stał prezydent August Zaleski oraz polskie sekcje Radia Wolna Europa i BBC. - Radio Wolna Europa, kierowane przez wybitnego naszego rodaka, umie trzeźwo patrzeć na rzeczywistość. Te audycje, i także prezydent, oddają najpierw szacunek dla ofiar poznańskich. Mówią, że nie można powtórzyć wydarzeń z Poznania, bo ich powtórzenie oznaczałoby grób dla posiadanej wówczas autonomii - słyszymy.

Fenomen października '56, zwanego również odwilżą gomułkowską, polegał zdaniem gościa "Wieczoru odkrywców", na jednomyślności opiniotwórczych środowisk w Polsce. W przeciwieństwie do Węgrów Polacy nie wzniecili kolejnego krwawego powstania, a wpływ na to miało stanowisko Kościoła katolickiego czy też prezydium Polskiej Akademii Nauk. - Bilans października jest bardzo pozytywny - podsumowuje prof. Marian M. Drozdowski.

 Ponadto w programie:

- Ella4Life, czyli wirtualny asystent osobisty - system, który pozwala kontrolować na odległość stan zdrowia osoby bliskiej członkom rodziny, czy stan pacjenta lekarzowi.

O innowacyjnej technologii stworzonej przez naukowców i inżynierów z Politechniki Gdańskiej, która może poprawić bezpieczeństwo, dobre samopoczucie i kontrolę stanu zdrowia osób samotnych i starszych, opowiadał jej twórca - prof. Jacek Rumiński, szef Katedry Inżynierii Biomedycznej Politechniki Gdańskiej.

Czytaj również: