Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego. Jak bardzo zmienia się polszczyzna?

Data publikacji: 21.02.2023 12:40
Ostatnia aktualizacja: 21.02.2023 12:50
Ten tekst przeczytasz w 2 minuty
Język polski, szczególnie wśród dzieci i młodzieży, potrafi zmieniać się bardzo szybko
Język polski, szczególnie wśród dzieci i młodzieży, potrafi zmieniać się bardzo szybko, Autor - Pixel-Shot/shutterstock
- Lubię słuchać młodych ludzi, bo to mi uświadamia jak pisarz próbujący napisać książkę językiem zrozumiałym dla młodych, bardzo łatwo może wpaść w pułapkę - mówi w Programie 1 Polskiego Radia autor i pisarz Grzegorz Kasdepke. W Międzynarodowym Dniu Języka Ojczystego rozmawiamy m.in. o polszczyźnie.
  • Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego został ustanowiony w 1999 roku przez UNESCO dla upamiętnienia wydarzeń w miejscowości Dhaka, obecnej stolicy Bangladeszu, w 1952 roku.
  • Zginęło wówczas 5 studentów, którzy domagali się nadania językowi bengalskiemu statusu urzędowego.
  • Pierwsze obchody na świecie odbyły się w 2000 roku, w Polsce po raz pierwszy świętowano Dzień Języka Ojczystego w 2005 roku.

Kiedyś, szczególnie wśród młodzieży, sporą popularność cieszyło się słowo "fajne". - Teraz bardzo rzadko słyszę je z ust moich młodych czytelników. 9-, 10- i 11-latkowie używają innych słów, chociażby "essa". To słowo, które obecnie zawojowało nasz świat literacki i które wygrało w plebiscycie na Młodzieżowe Słowo Roku - wyjaśnia Grzegorz Kasdepke.

- To, co przynosi ze sobą tzw. młody język, nie denerwuje mnie. Prawdę mówiąc, dużo bardziej zwracam uwagę na takie strukturalne nowotwory językowe, które są zazwyczaj bezpośrednim przekładem angielszczyzny na polski, np. dedykować coś czemuś. Kiedyś można było dedykować komuś książkę, a teraz okazuje się, że pewne usługi są dedykowane klientom. To absolutna angielszczyzna, która nie powinna była wkraść się do naszego języka - dodaje pisarz.

Jak nie wpaść w pułapkę językową

Grzegorz Kasdepke przyznaje, że lubi słuchać młodych ludzi. - To mi uświadamia jak pisarz próbujący napisać książkę językiem zrozumiałym dla młodych, bardzo łatwo może wpaść w pułapkę nazbyt dokładnie odwzorowując to, co w tym danym momencie jest modne językowo. Żargony i slangi mają to do siebie, że dość szybko się zmieniają - zauważa.

- Mam wrażenie, że w Polsce tylko jeden autor młodzieżowy uniknął pułapki odwzorowywania języka młodzieżowego, ponieważ stworzył własny sztuczny język, który okazało się znakomity w każdym pokoleniu. Mówię o już nieżyjącym Edmundzie Niziurskim - kontynuuje Grzegorz Kasdepke.

Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego

Na całym świecie obchodzimy właśnie Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego. Upamiętnia on wydarzenia z 1952 roku, kiedy pięciu bengalskich studentów zginęło, domagając się możliwości posługiwania się w urzędzie językiem ojczystym. Także dziś inne narody muszą walczyć o swoją tożsamość. - W Ukrainie mamy sytuację, w której obrońcy Ukrainy ścierają się z napastnikami idącymi pod pretekstem tego, iż "wyzwalają" rosyjskojęzyczną ludność. A przecież ta ludność Ukrainy, która mówi po rosyjsku na wschodzie Ukrainy, identyfikuje się z Ukrainą - twierdzi Grzegorz Kasdepke.

- Przez pół roku gościłem 18-letniego Nazara z Charkowa. Do Polski przyjechał jako rosyjskojęzyczny chłopiec, ale to wszystko, co wydarzyło się w Ukrainie sprawiło, że język ukraiński stał mu się szczególnie drogi. Uczył się go w Polsce, w Warszawie, pod moim dachem. Patrzenie na tego chłopca, który nagle odkrył jeszcze jedną cząstkę swojej ukraińskości, tę wyrażaną językiem, było wzruszające - opowiada Grzegorz Kasdepke.

Czytaj także:

POSŁUCHAJ

09:22

Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego. Jak bardzo zmienia się polszczyzna? (Jedynka/Cztery pory roku)

Tytuł audycji: Cztery pory roku

Prowadził: Roman Czejarek

Gość: Grzegorz Kasdepke (pisarz i autor)

Data emisji: 21.02.2023

Godziny emisji: 9.36

DS

Wolna sobota z Jedynką
Wolna sobota z Jedynką
cover
Odtwarzacz jest gotowy. Kliknij aby odtwarzać.