Długa historia sznurków. Jakie materiały były wykorzystywane do ich tworzenia?

Data publikacji: 02.03.2023 21:38

Ostatnia aktualizacja: 03.03.2023 14:40

Ten tekst przeczytasz w 2 minuty

Sznurek to z pewnością jeden z pierwszych wynalazków w historii ludzkości, , Autor - Shutterstock

Sznurek to z pewnością jeden z pierwszych wynalazków w historii ludzkości. Skręcany był z surowców organicznych, a te ulegają biodegradacji. Nie możemy zatem powiedzieć, kiedy "wymyślono" sznurek. O tym jednak, że był stosowany w bardzo zamierzchłej przeszłości, świadczą dowody pośrednie - tzn. otwory wiercone w kościach, muszlach i różnego rodzaju koralikach. Jeśli bowiem ktoś robił dziurkę, to z intencją, by później przez ten otwór "coś" przewlec.

Najstarsze sznurki

Jak wyjaśnia gość "Eureki" dr hab. Agata Ulanowska z Katedry Archeologii Egejskiej i Włókiennictwa Wydziału Archeologii UW, w przeszłości sznurki wykonywano z dwóch typów surowców. - Były to między innymi surowce pochodzenia zwierzęcego. Nie była to wełna, ale wykorzystywano jelita i ścięgna - mówi. - Włosy ludzkie również mogły być używane. Mamy potwierdzenie, że wytwarzano liny z włosów ludzkich, ale są to dane z późniejszych czasów - dodaje.

Najstarsze sznurki robiono przede wszystkim z lnu i konopi oraz... pokrzyw. W późniejszym czasie stosowano również łyko - głównie lipy, choć najsłynniejszy sznurek - legendarny węzeł gordyjski - miał powstać z łyka drzewa dereniowego. - Sznurki można robić z różnych rzeczy. Kojarzę takie rośliny, które do dzisiaj są używane w przemyśle włókienniczym, jak na przykład len, konopie. Ale trzeba pamiętać, że w grę wchodzą właściwie wszystkie rośliny, które mają włókniste łodygi, więc to może być pokrzywa. - Łyko jest również bardzo ważnym surowcem. Wszystko wskazuje na to, że ono było wykorzystywane w tak dużej skali, że m.in. doprowadziło do jednej z najstarszych katastrof ekologicznych, a mianowicie przetrzebienia lip. Łyko lipowe jest najlepsze do tego typu produkcji - podkreśla gość Jedynki.

Nowy projekt badawczy

W historii sznurek stał się na tyle ważny, że powstała w Europie inicjatywa łącząca specjalistów zajmujących się tą dziedziną. Celem projektu jest nowe spojrzenie na dzieje Europy, w którym uwypuklona zostanie rola produkcji włókienniczej, jednej z najważniejszych gałęzi wytwórczości i ekonomii, od epoki kamienia po współczesność. - Mamy nowy projekt, który zaczął działać w 2020 roku. Nazywa się on "Europe Through Textiles", po polsku brzmiałby: "Europa przez tekstylia". Naszym głównym celem jest sformułowanie nowej wizji historii Europy w oparciu o tekstylia, produkcję włókienniczą - przyznaje dr hab. Agata Ulanowska. - Mamy aż 32 kraje w tym projekcie, więc jest to naprawdę spore przedsięwzięcie - mówi rozmówczyni Katarzyny Kobyleckiej.

POSŁUCHAJ

24:50

Długa historia sznurka (Eureka/Jedynka)

Ponadto w audycji:

Uzbeckie petroglify

Jeszcze 4 lata temu wiedzieli o nich tylko miejscowi pasterze wypasający swoje stada na wysokości 3 tys. m n.p.m. Od 3 sezonów to stanowisko rytów naskalnych w Kyzył Dara bada polsko-uzbecka misja archeologiczna. Na blokach skalnych rozrzuconych po górskich stokach znaleziono kilka tysięcy przedstawień zwierząt, wzorów geometrycznych, a także odcisków ludzkich dłoni. Najstarsze mają co najmniej 4 tysiące lat. Jakich danych dostarcza nam analiza petroglifów? O tym w "Eurece" opowiadali: dr Małgorzata Kot i Michał Leloch z Wydziału Archeologii UW, członkowie misji.

Czytaj również:

Tytuł audycji: Eureka

Prowadziła: Katarzyna Kobylecka

Goście: dr hab. Agata Ulanowska (Katedra Archeologii Egejskiej i Włókiennictwa Wydziału Archeologii UW), dr Małgorzata Kot i Michał Leloch (Wydział Archeologii UW)

Data emisji: 2.03.2023

Godzina emisji: 19.30

ans