Raport "Edukacja dla pamięci"
Dr Karol Nawrocki przypomniał, że inspiracją do organizacji Kongresu były wyniki przeprowadzonego w drugiej połowie 2022 r. badania społecznego na temat świadomości historycznej Polaków, które objęły próbę blisko 6 tys. osób.
- W tym roku, zachęceni też badaniami społecznymi przygotowanymi przez Uniwersytet Rzeszowski na zlecenie IPN przez zespół prof. Malickiego, zobaczyliśmy, że nauczanie historii w XXI wieku z jednej strony nie powinno być pozbawione fundamentalnej pracy z podręcznikami i książkami, z ofertą edukacyjną, z drugiej zaś strony żyjemy w czasach, w których część edukacji odbywa się na zupełnie innym polu - podkreślił dr Karol Nawrocki. - Kongres Pamięci Narodowej jest połączeniem trzech fundamentów. Z jednej strony doświadczenia sprzed kilku lat, z drugiej strony jest odpowiedzią na badania opinii społecznej, a z trzeciej strony nową ścieżką działania IPN - dodał prezes IPN.
- W tym raporcie i jego wynikach widzę ogromny potencjał, ponieważ zaledwie 7 proc. młodzieży uznaje, że historia jest niepotrzebna i nie należy się nad nią zastanawiać, a ponad 24 proc. patrzy na historię jako na materiał poznawczy i dający pole do głębszych refleksji, z kolei 50 proc. ma stosunek ambiwalentny. To pokazuje głęboki potencjał naszej młodzieży w poszukiwaniu wiedzy historycznej - zaznaczył rozmówca Doroty Truszczak.
Co czeka uczestników Kongresu?
Trzydniowy Kongres Pamięci Narodowej to liczne debaty historyczne, ale nie tylko. - Kongres to cykl debat. Każdego dnia będziemy mieć temat przewodni. Pierwszego dnia będziemy dyskutować w gronie znakomitych historyków, publicystów, a także szefów instytucji, których misja jest analogiczna do misji realizowanej przez IPN - powiedział dr Sebastian Pilarski, dyrektor Biura Badań Historycznych IPN. - Pierwszego dnia będą to dyskusje poświęcone polityce historycznej, polityce pamięci jako ważnemu elementowi naszej tożsamości. Będzie porównanie tego, w jaki sposób państwa Europy Środkowo-Wschodniej radzą sobie z trudną historią XX wieku, doświadczeniem komunizmu czy też niemieckiego nazizmu - przyznał gość "Przystanku Historia".
Drugiego dnia kongresu zaplanowano m.in. dyskusje związane z II wojną światową i reparacjami wojennymi, problematyką powojennych rozliczeń z przeszłością oraz wiedzy Zachodu na temat charakteru okupacji niemieckiej w Polsce, kwestią pomocy udzielanej Żydom przez Polaków pod okupacją niemiecką. Z kolei trzeci i ostatni dzień zdominuje tematyka związana z "Solidarnością" i jej światowym fenomenie.
Poszukiwanie miejsc pochówków ofiar totalitaryzmów
Biuro Poszukiwań i Identyfikacji Instytutu Pamięci Narodowej powstało w 2016 roku w celu poszukiwania miejsc pochówku ofiar totalitaryzmów z lat 1917-1990 oraz czystek etnicznych. Poszukiwanie miejsc pochówków ofiar totalitaryzmów będzie jedną z debat Kongresu. - Kiedy mówimy o polskiej niepodległości, że po 1989 roku Polska stała się wolnym krajem, zaczęliśmy porządkować tę rzeczywistość, budować instytucje i struktury. Jednym z elementów jest również poszukiwanie, odnajdywanie i identyfikacja ofiar totalitaryzmów, ponieważ nie da się budować współczesnej tożsamości narodowej, kiedy mamy pewne niezałatwione sprawy - stwierdził ks. Tomasz Trzaska z Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN. - Staramy się robić zadośćuczynienie, porządkując te krzywdy, które nie my uczyniliśmy, tylko okupanci niemieccy i sowieccy po II wojnie światowej - dodał.
Festiwal filmowy "Echa Katynia"
W ramach Kongresu Pamięci Narodowej odbędzie się także 4. Międzynarodowy Festiwal Filmowy o Totalitaryzmach "Echa Katynia". Widzowie będą mogli obejrzeć 26 filmów, których motywem przewodnim są zmagania jednostek z systemami totalitarnymi.
Wśród prezentowanych podczas festiwalu produkcji jest m.in. nominowany do Oscara w kategorii pełnometrażowy film dokumentalny „Dom z drzazg”. Jego akcja rozgrywa się w ukraińskim domu dziecka położonym w pobliżu linii frontu. Jego wychowankowie opowiadają o swoich traumatycznych przeżyciach i doświadczeniu przemocy. - Bardzo przykre wrażenie zostawia w człowieku ten film, taki żal i poczucie bezsilności by ratować innych - przyznał Karol Litwin, naczelnik Wydziału Notacji i Opracowań Multimedialnych BEN IPN.
Czytaj także:
Ponadto w audycji:
- Książka Marka Klecla pt. "Pisarze Niepodległości. Szkice o ludziach i dziełach". W latach 1914-1920 polscy pisarze walczyli w Legionach, w kampaniach Wielkiej Wojny, byli korespondentami wojennymi, pracownikami propagandy wojskowej. Jako świadkowie uwiecznili działania przygotowujące do życia w niepodległej Polsce. W dwudziestoleciu międzywojennym swobodnie uprawiali swoją twórczość, a po wybuchu II wojny światowej znów podjęli zadanie opisywania zagrożonej suwerenności kraju. O tym mówił dr Marek Klecel.
- Wydarzenia i artykuły na portalu przystanekhistoria.pl
Tytuł audycji: Przystanek Historia
Prowadziła: Dorota Truszczak
Goście: dr Karol Nawrocki (prezes Instytutu Pamięci Narodowej), dr Sebastian Pilarski (dyrektor Biura Badań Historycznych IPN), ks. Tomasz Trzaska (Biuro Poszukiwań i Identyfikacji IPN), Karol Litwin (naczelnik Wydziału Notacji i Opracowań Multimedialnych BEN IPN)
Data emisji: 12.04.2023
Godzina emisji: 19.30
ans
Historia Polski XX wieku. Kongres Pamięci Narodowej pod hasłem "Historia mówi przez pokolenia" - Jedynka - polskieradio.pl