Jak narodowcy pomagali Żydom podczas II wojny światowej?

W 1942 roku powstała ŻEGOTA, czyli Rada Pomocy Żydom przy Delegaturze Rządu RP na Kraj – polska humanitarna organizacja podziemna działająca w latach 1942–1945, jako organ polskiego rządu na uchodźstwie, której zadaniem było organizowanie pomocy dla Żydów w gettach oraz poza nimi. Z kolei w "Kronikach getta warszawskiego" Emanuel Ringelblum przytoczył wiele przypadków pomocy niesionej przez narodowców Żydom. Narodowców, których nazywa "dawnymi antysemitami".

Prof. Żaryn zwraca uwagę, że w roku 1939 świat radykalnie się zmienił i wszelkie przedwojenne spory dotyczące mniejszości żydowskiej straciły na znaczeniu. - Spory były autentyczne, niewątpliwie wywoływały różnorodne napięcia (...), natomiast w obliczu nowego zupełnie zjawiska, jakim była okupacja niemiecka, cała przeszłość została anulowana i rozpoczęła się zupełnie nowa historia - przekonuje. Już w marcu 1941 organ prasowy Związku Jaszczurczego wydał jasną i stanowczą deklarację.

Narodowcy z tytułem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata

Stwierdzono wówczas, że jakakolwiek pomoc udzielona Niemcom w ich planie zagłady Żydów traktowana będzie jako zdrada. - Dla narodowców od początku było oczywiste, że Niemcy są okupantem. Oczywiste było, że trzeba jasno zadeklarować polski stosunek do okupanta, a każda forma kolaboracji wyklucza z polskości - zwraca uwagę gość Programu 1 Polskiego Radia, dodając, że od początku okupacji mieliśmy do czynienia z licznymi przykładami jednoznacznych postaw narodowców, chroniących przedstawicieli społeczności żydowskiej.

Hołdem dla osób ratujących podczas wojny Żydów jest tytuł Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. Pomiędzy wyróżnionymi znalazło się wielu narodowców, m.in. Edward Kemnitz, ks. Marceli Godlewski czy Jan Dobraczyński. - Kemnitz był jednym z narodowców skazanych przez stalinowskie sądownictwo na karę śmierci. Jego rodzina zgłosiła się do Centralnego Komitetu Żydów Polskich i rodzina Hochbergów, która była ratowana przez Kemnitzów (...) wystosowała świadectwo, które z kolei uratowało życie Edwardowi - zaznacza prof. Żaryn.

Czytaj także: