Koń jaki jest...

- Od początku udomowienia konia przez człowieka zwierzę to było używany do ulepszania jakości ludzkiego życia, do pracy w gospodarstwie, do transportu i do użyteczności bojowej. Konie były pod wieloma względami bardziej wytrwałe niż krowy i ich gospodarska praca była podstawą życia na wsi - tak o koniu opowiadała Jagoda Peregończuk z Muzeum Wsi Radomskiej, autorka wystawy pt. "Koń w sztuce ludowej". 

W sztuce światowej istnieje niezliczona ilość wspaniałych obrazów i grafik o tematyce końskiej, ze znacznym dorobkiem malarstwa polskiego. Również w literaturze światowej koń zajmuje poczesne miejsce. Sztuka i literatura wykorzystująca tak wiele motywów końskich wywodzi się z głębokich pokładów mitologii, religii, wierzeń i obrzędów. Wszystkie one przypisywały koniom boskie cechy i znacznie. Przypisywano mu moce boskie, a jako zwierzę dosiadane przez bogów i herosów utożsamiany był on z siłą, wytrzymałością, odwagą i śmiałością. Nie bez znaczenia była maść koni. Białe konie uważano za święte i składano je na ofiarę. Koń czarny utożsamiany był z bogiem deszczu, podziemia, a także jako znak złych duchów. Konie ogniste łączono z bogami słońca. Z powszechnego przekonania, że koń jest najbliższą człowiekowi istotą zwierzęcą wynikała swoista personifikacja konia. W zwierzęciu tym chciano widzieć takie cechy ludzkie jak: męskość, siłę, wytrzymałość, szybkość, potencję, urodę i dostojeństwo.

Wizerunek konia jest jednym z najbardziej rozpowszechnionych motywów w sztuce ludowej. Wystawa „Koń w sztuce ludowej” – prezentująca rzeźby w drewnie, płaskorzeźby, rzeźby ceramiczne, malarstwo, malarstwo na szkle, wycinanki, dywany dwuosnowowe, wyroby ze słomy, wikliny i trawy oraz zabawki – uwzględnia cztery grupy tematyczne:
– konie w symbolice religijnej
– konie w symbolice historyczno–patriotycznej
– konie w pracy, obrzędzie, sporcie
– konie w zabawce i zdobnictwie.

W sztuce ludowej przeważają wizerunki świętych na koniach, których symbolika zdeterminowana jest ikonografią chrześcijańską, przedstawiającą św. Jerzego, św. Marcina, św. Huberta. Symbolika historyczna ukazuje konia jako nieodłączny atrybut królów, wodzów, bohaterów. Wizerunek konia jako siły pociągowej, dopełnia większość krajobrazów wiejskich, przedstawionych w postaci obrazów, bliskich ich twórcom. Koń w zabawce to miniaturowa drewniana, gliniana figurka, będąca podarkiem cennym szczególnie dla dzieci.

W drugiej części audycji przybliżyliśmy słuchaczom sylwetki wybranych laureatów tegorocznej odsłony konkursu Stara Tradycja - zmagania muzycznego organizowanego w ramach festiwalu Wszystkie Mazurki Świata. To konkurs dla młodych muzykantów, kapel, śpiewaków i zespołów śpiewaczych, którzy wiernie odtwarzają muzykę wiejską swojego regionu.

Stara Tradycja to konkurs, który organizowany jest podczas festiwalu Wszystkie Mazurki Świata już od 13 lat, adresowany jest do młodych instrumentalistów, śpiewaków oraz kapel, czerpiących ze źródeł polskiej tradycyjnej muzyki wiejskiej. Cel konkursu to promowanie młodych muzyków i śpiewaków – kontynuatorów muzyki tradycyjnej z konkretnych regionów Polski (współczesnych lub historycznych) oraz poszukiwanie formuł na obecność tej muzyki we współczesnej kulturze. Nagrodą w konkursie jest występ na festiwalu Wszystkie Mazurki Świata w Warszawie. Przewidziana jest również nagroda publiczności. 

W tym roku, spośród 40 zgłoszonych kandydatów, jury w składzie: Ewa Grochowska, Dorota Majerczyk, Andrzej Bieńkowski, Piotr Kędziorek, Janusz Prusinowski – wyłoniło 10 laureatów – 5 solistów i 5 kapel.