Bruno Schulz na schodach domu przy ulicy Floriańskiej w Drohobyczu, około roku 1935

"Jak odkrywałem Schulza" - audycja dokumentalna Adama Bogoryja-Zakrzewskiego 

Trzech największych twórców tego okresu - Schulz, Witkacy i Gombrowicz - wyniosło zdaniem schulzologów "literaturę polską na poziom europejski". Schulz budzi zainteresowanie współczesnych obecnie wydawnictw. Jego proza jest tłumaczona na ponad 45 języków, m.in. japoński i mandaryński. Prace plastyczne drohobyckiego artysty osiągają ceny około stu tysięcy złotych (stąd próby fałszerstw jego prac, tworzonych metodą cliché-verre).
Schulz był autorem pełnych fetyszu rysunków, wywołujących duże zainteresowanie zwiedzających wystawę w Muzeum Literatury w Warszawie. Posiada ono ok. 250 jego oryginałów, w tym jedyny zachowany olej. O odkrywaniu Schulza, metafizyce jego twórczości mówią kurator wystawy w tym muzeum Janek Owczarek oraz Wiera Meniok - pracowniczka akademicka i naukowa w Zakładzie Literatury Powszechnej i Polonistyki drohobyckiego uniwersytetu. Jest współtwórczynią - jak ją nazywa - "Izby Osobliwości", stworzonej w byłym profesorskim gabinecie Schulza. Nauczał on przed wojną m.in. plastyki i prac ręcznych w tamtejszym gimnazjum (obecnie budynku uniwersyteckim). Tu zgromadzone są pamiątki po artyście, m.in. pierwsze wydanie jego tomu opowiadań "Sklepy cynamonowe" oraz wokółszulcowskie dokumenty, prace plastyczne inspirowane działalnością artysty, filmy i spektakle teatralne przedstawiane na organizowanych cyklicznie, m.in. przy współpracy Wiery Meniok, festiwalach poświęconych twórcy.
Wywiad Witkiewicza z Schulzem
W dokumencie wykorzystane są fragmenty: słuchowiska o najważniejszej książce Brunona Schulza - "Sklepach cynamonowych" - oraz wywiadu, jaki Stanisław Ignacy Witkiewicz przeprowadził dla "Tygodnika Ilustrowanego" w 1935 roku ze swoim utalentowanym przyjacielem z Drohobycza. Poruszony jest też wątek zawłaszczenia prac Schulza, malowideł powstałych na tynkach w pokoju dziecięcym w willi gestapowca. Przedstawiają one sceny i postacie z bajek. Podczas niemieckiej okupacji Schulz wykonywał przeróżne zlecenia prac plastycznych. Nagrodą za nie była "opieka" gestapowca nad "swoim Żydem". Dzięki temu Schulz uniknął przedwczesnych represji ze strony hitlerowców.
Najcenniejsze, odkryte w 2001 roku, freski z postaciami z bajek z tej willi wycięli z tynku przedstawiciele Instytutu Pamięci Męczenników i Bohaterów Holokaustu Yad Vashem i ukradkiem wywieźli je do Jerozolimy. Od 2001 roku znajdują się w instytucie, oddane w wieloletni depozyt na mocy porozumienia, które w imieniu Ukrainy w 2007 roku dyrektor Muzeum Krajoznawczego w Drohobyczu zawarł z władzami Izraela.
Transakcja ta budziła ogromne oburzenie prasy w Polsce i osób zainteresowanych działalnością artysty, także na Ukrainie. Zawłaszczenie tych oryginalnych prac - scen z bajek namalowanych na tynku - nazywano kradzieżą. Takiego określenia używa do dziś Wiera Meniok z Drohobycza.
W dokumencie wykorzystane są też fragmenty utworu Jacka Kleyffa na temat tragicznej śmierci Schulza - zastrzelenia artysty na ulicach Drohobycza podczas tzw. Czarnego Czwartku 19 listopada 1942 roku.
 
<div class="audio atarticle emb uid-51ac5296-039e-4a42-a0cc-12e1c00ecf43 audio-default-html"><header> Posłuchaj </header>
<div class="positioner"><span data-media="{&quot;id&quot;:3368999,&quot;file&quot;:&quot;//static.prsa.pl/51ac5296-039e-4a42-a0cc-12e1c00ecf43.mp3&quot;,&quot;provider&quot;:&quot;audio&quot;,&quot;uid&quot;:&quot;51ac5296-039e-4a42-a0cc-12e1c00ecf43&quot;,&quot;length&quot;:2270,&quot;autostart&quot;:true,&quot;link&quot;:&quot;&quot;,&quot;title&quot;:&quot;%22Jak%20odkrywa%C5%82em%20Schulza%22%20-%20audycja%20dokumentalna%20Adama%20Bogoryja-Zakrzewskiego%20&quot;,&quot;desc&quot;:&quot;%22Jak%20odkrywa%C5%82em%20Schulza%22%20-%20audycja%20dokumentalna%20Adama%20Bogoryja-Zakrzewskiego%20&quot;,&quot;advert&quot;:0,&quot;type&quot;:&quot;muzyka&quot;}" class="play pr-media-play"> 37:50 "Jak odkrywałem Schulza" - audycja dokumentalna Adama Bogoryja-Zakrzewskiego "Jak odkrywałem Schulza" - audycja dokumentalna Adama Bogoryja-Zakrzewskiego <a data-media="{&quot;id&quot;:3368999,&quot;file&quot;:&quot;//static.prsa.pl/51ac5296-039e-4a42-a0cc-12e1c00ecf43.mp3&quot;,&quot;provider&quot;:&quot;audio&quot;,&quot;uid&quot;:&quot;51ac5296-039e-4a42-a0cc-12e1c00ecf43&quot;,&quot;length&quot;:2270,&quot;autostart&quot;:false,&quot;link&quot;:&quot;&quot;,&quot;title&quot;:&quot;%22Jak%20odkrywa%C5%82em%20Schulza%22%20-%20audycja%20dokumentalna%20Adama%20Bogoryja-Zakrzewskiego%20&quot;,&quot;desc&quot;:&quot;%22Jak%20odkrywa%C5%82em%20Schulza%22%20-%20audycja%20dokumentalna%20Adama%20Bogoryja-Zakrzewskiego%20&quot;,&quot;advert&quot;:0,&quot;type&quot;:&quot;muzyka&quot;}" class="iPlus add-to-play"> </a></div>
</div>
 
Zobacz także:
<ul>
<li><a href="https://jedynka.polskieradio.pl/artykul/3225304,Sekrety-zbiorow-Muzeum-Wojska-Polskiego-Reportaz-1000-lat-historii-czyli-Mieszko-w-3D-POSLUCHAJ" target="_blank">Sekrety zbiorów Muzeum Wojska Polskiego. Reportaż "1000 lat historii, czyli Mieszko w 3D" [POSŁUCHAJ]</a></li>
<li><a href="https://jedynka.polskieradio.pl/artykul/3225283,Sladami-Jana-Kiepury-Premierowy-reportaz-Moniki-Chrobak-POSLUCHAJ" target="_blank">"Śladami Jana Kiepury". Premierowy reportaż Moniki Chrobak [POSŁUCHAJ]</a></li>
</ul>
***
Tytuł audycji: "Jak odkrywałem Schulza" 
Autor: <a href="https://www.polskieradio.pl/Adam-BogoryjaZakrzewski/Tag173523" target="_blank">Adam Bogoryja-Zakrzewski </a>
Data emisji: 29.08.2023 r. 
Godzina emisji: 1.15
ans

Adam Bogoryja-Zakrzewski

Bruno Schulz

pisarze i poeci

historia Polski