Maciej Miechowita - naczelnik przedniejszych dziejopisów polskich

Data publikacji: 12.09.2023 21:05
Ostatnia aktualizacja: 13.09.2023 10:34
Ten tekst przeczytasz w 2 minuty
Św. Stanisław biskup, karta tytułowa z: Maciej z Miechowa, "Chronica Polonorum", Kraków, 1521
Św. Stanisław biskup, karta tytułowa z: Maciej z Miechowa, "Chronica Polonorum", Kraków, 1521, Autor - Biblioteka Narodowa w Krakowie
W tym roku mija pięćset lat od śmierci Macieja z Miechowa, autora "Kroniki Polaków" - pierwszej drukowanej syntezy dziejów Polski. Dzieło napisane zostało po łacinie i w następnych wiekach było najczęściej cytowaną w Europie historią Rzeczypospolitej. - Jego wielką motywacją było dbanie o prestiż Polski i Polaków - mówi w Programie 1 Polskiego Radia ks. prof. Janusz Królikowski, autor wstępu do polskiego tłumaczenia "Kroniki Polaków".
  • Maciej Miechowita, zwyczajem dawnych kronikarzy, sięgnął do najdawniejszych dziejów, można powiedzieć do pradziejów Polski, do Kraka i Lecha, opowiadając kolejno o najważniejszych wydarzeniach oraz postaciach aż do czasów Zygmunta Starego.
  • "Kronika Polaków" do roku 1480 to streszczenie "Roczników" Jana Długosza. Czas między 1481 a 1506 rokiem jest oparty na własnych zapiskach Miechowity.
  • Niedawno ukazało się pierwsze tłumaczenie "Kroniki Polaków" na język polski autorstwa ks. Michała Cichonia.

Maciej zwany Miechowitą urodził się w 1457 roku, w rodzinie średniozamożnego mieszczanina, w Miechowie, w Małopolsce. Studiował w Akademii Krakowskiej i na uczelniach włoskich. Był człowiekiem wielu talentów - lekarzem, pisarzem, historykiem, geografem, księdzem, alchemikiem, astrologiem, wykładowcą, rektorem, rajcą miasta Krakowa.

Przez współczesnych nadzwyczaj komplementowany jako polski Hipokrates, wynalazca kilku lekarstw: syropu purgującego (oczyszczającego organizm), syropu naprzeciw kordiacznej niemocy (choroby serca), czy też wódki na oczy. Ta działalność przyniosła mu sławę.

- Cokolwiek dotknął jako przedmiot swojego zainteresowania i pracy, to okazywało się, że dotykał tego skutecznie i spektakularnie (…). Te wszystkie działania miały bardzo głęboką motywację. Myślę, że to jest taka rzecz, która zasługuje na uznanie. Otóż dla niego sprawy ojczyzny były na pierwszym miejscu. My dzisiaj mówimy o patriotyzmie, a w tamtym czasie mówiono o miłości korony ojczystej. Jego wielką motywacją było dbanie o prestiż Polski i Polaków - komentuje teolog ks. prof. Janusz Królikowski, autor wstępu do polskiego tłumaczenia "Kroniki Polaków" zatytułowanego "Wielki miłośnik swej Ojczyzny".

POSŁUCHAJ

25:16

Maciej Miechowita - naczelnik przedniejszych dziejopisów polskich (Jedynka/Eureka)

Najczęściej cytowane dzieło historyczne na Zachodzie

Ks. prof. Janusz Królikowski zwraca uwagę na kwestię poznania przeszłości. - Nie tylko wydarzeń, ale także konkretnych ludzi, którzy na obraz Polski w świecie wpływali przez długi czas, bo "Kronika" Miechowity, przynajmniej tak jak mogłem to sprawdzić, jest dziełem historycznym najczęściej cytowanym na Zachodzie w wiekach XVI, XVII, XVIII - twierdzi gość Jedynki.

- To wpłynęło na kształtowanie jego obrazu Polski historycznej. Z samego tego powodu jest warte, żebyśmy wiedzieli, jak nas postrzegano, dla samego także zrozumienia, jaka wizja Polski w wielu krajach funkcjonuje do dzisiaj, bo w znacznej mierze ona funkcjonuje w oparciu właśnie o dzieło Miechowity - dodaje.

Czytaj także:

Poza tym w audycji:

Wspomnienie o prof. Piotrze Wolańskim z Politechniki Warszawskiej, który przez wiele lat popularyzował badania kosmiczne w Polskim Radiu.

Prof. Piotr Wolański zmarł 31 sierpnia 2023 roku. Miał 81 lat. Zajmował się badaniami nad silnikami spalinowymi oraz silnikami do napędów kosmicznych, wybuchami przemysłowymi i astrofizyką. Koordynował prace nad budową pierwszego polskiego satelity Ziemi PW-SAT i PW-SAT2. Był twórcą szkoły wybuchowości pyłów oraz odkrywcą tzw. zapłonu dyfuzyjnego. Jest autorem jednej z hipotez powstawania kontynentów (badał zderzenia asteroid z Ziemią).

Zainicjował nowatorskie studia z zakresu astronautyki w Politechnice Warszawskiej. Uczestniczył w pracach m.in. Międzynarodowej Akademii Astronautycznej (IAA), Rady Polskiej Agencji Kosmicznej. Jest laureatem wielu nagród uczelnianych, środowiskowych i ministerialnych, w tym Nagrody Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego za całokształt dorobku. 

Tytuł audycji: Eureka

Prowadziła: Dorota Truszczak

Gość: ks. prof. Janusz Królikowski (autor wstępu do polskiego tłumaczenia "Kroniki Polaków")

Data emisji: 12.09.2023 r. 

Godzina emisji: 19.29

DS

Wolna sobota z Jedynką
Wolna sobota z Jedynką
cover
Odtwarzacz jest gotowy. Kliknij aby odtwarzać.