Wizja wszechświata i mapy Klaudiusza Ptolemeusza

Data publikacji: 14.09.2023 21:30
Ostatnia aktualizacja: 15.09.2023 12:25
Ten tekst przeczytasz w 2 minuty
Klaudiusz Ptolemeusz według XVI-wiecznego wyobrażenia
Klaudiusz Ptolemeusz według XVI-wiecznego wyobrażenia, Autor - Domena publiczna
Grecki uczony Klaudiusz Ptolemeusz stworzył w II wieku n.e. wizję budowy wszechświata oraz mapę znanego mu świata opisującą ziemie od Dunaju do Morza Bałtyckiego. Do czasu renesansowej rewolucji w kartografii, w starożytności i średniowieczu powstawały mapy posiadające tzw. białe plamy oznaczane słowami "ubi leones" - tam, gdzie mieszkają lwy, koniec znanego świata. Jednocześnie tworzono mapy mityczne, lądów wyobrażonych.
  • Klaudiusz Ptolemeusz był astronomem, matematykiem i geografem pochodzenia greckiego. 
  • Ptolemeusz traktował geografię jako naukę przedstawiania Ziemi za pomocą rysunku. 
  • Mapa Ptolemeusza to jedna z pierwszych map świata, powstała około 160–180 roku n.e. Przedstawia ona cały znany w ówczesnym Cesarstwie Rzymskim świat. 

Co wiemy o Ptolemeuszu? 

Klaudiusz Ptolemeusz był astronomem, matematykiem i geografem pochodzenia greckiego. Urodzony w Tebaidzie, kształcił się i działał w Aleksandrii należącej wówczas do imperium rzymskiego około II wieku n.e. - Ptolemeusz był Grekiem, ale urodzonym w Egipcie, i całe swoje dorosłe życie naukowe związał z Egiptem. Pracował w Bibliotece Aleksandryjskiej, największej, jaka do tamtej pory powstała - mówi w Programie 1 Polskiego Radia prof. Radosław Skrycki z Uniwersytetu Szczecińskiego. - Szacuje się, że znajdowało się tam pół miliona zwojów, ponieważ wówczas nie publikowano kodeksów, tylko pisano zwoje - opowiada. 

Część zbiorów biblioteki została zniszczona lub rozgrabiona. - Podstawy naukowe dla Ptolemeusza były tam najlepsze z możliwych. Do tego dochodzi jeszcze tradycja wielkich badań Greków w basenie Morza Śródziemnego - podkreśla gość "Eureki". 

Rzetelna wiedza naukowa 

Dzieła Klaudiusza Ptolemeusza obejmują szeroki zakres nauki, zaczynając od astronomii, przez matematykę, optykę i geografię. Jego traktaty dają wyobrażenie o stanie wiedzy w ówczesnym świecie. - Geografia Ptolemeusza (podręcznik czy wstęp do geografii) jest sumą wiedzy starożytnych o ówczesnym świecie. On sam nie był autorem tych informacji, które przekazywał, jednak zebrał to, co do tej pory było wiadome - wyjaśnia prof. Skrycki. - Jego dzieła nie były jedynie odtwórstwem. Nie był radiatorem czy nie był kopistą wcześniejszych ustaleń, ale za to bardzo intensywnie i bardzo rzetelnie podchodził do tego, co jego mistrzowie mu przekazywali - zaznacza. 

Jedna z pierwszych map świata

Mapa Ptolemeusza to jedna z pierwszych map świata, powstała około 160–180 roku n.e. Na przestrzeni wieków interpretowali ją m.in. Niemcy czy Skandynawowie. - Warto wspomnieć nazwisko Germanusa, który stworzył obowiązujący model geografii ptolemejskiej. Rzetelnej krytyki ustaleń miejskich dokonali uczeni przy końcu XV w. i na początku XVI w. To było rzetelne, naukowe podejście do wiedzy, którą przekazał Ptolemeusz. Konfrontowane tam były różne źródła wiedzy, nie tylko to, co dał nam Ptolemeusz, ale i to, co wcześniej pisał Tacyt i inni greccy uczeni - tłumaczy rozmówca Katarzyny Jankowskiej. 


POSŁUCHAJ

24:19

Wizja wszechświata i mapy Klaudiusza Ptolemeusza (Eureka/Jedynka)

 

Czytaj także:


Poza tym w audycji:

100-lecie I Polskiego Zjazdu Filozoficznego na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie.

Idea ojca polskiej filozofii, prof. Kazimierza Twardowskiego, i tradycja spotkań środowisk filozofów trwa i jest rozwijana. Sprzyja wymianie myśli naukowej i integracji środowisk filozoficznych. W poniedziałek (11.09) na Uniwersytecie Łódzkim rozpoczął się XII Zjazd Filozoficzny, który przywołuje historyczną spuściznę. Więcej w "Eurece" opowiedział prof. Ryszard Kleszcz z Instytutu Filozofii Uniwersytetu Łódzkiego.

Tytuł audycji: Eureka

Prowadziła: Katarzyna Jankowska

Goście: prof. Radosław Skrycki (Uniwersytet Szczeciński), prof. Ryszard Kleszcz (Instytut Filozofii Uniwersytetu Łódzkiego)

Data emisji: 14.09.2023 r. 

Godzina emisji: 19.30

ans

Ekspres Jedynki
Ekspres Jedynki
cover
Odtwarzacz jest gotowy. Kliknij aby odtwarzać.