84. rocznica sowieckiej agresji na Polskę. Posłuchaj audycji w Jedynce

Data publikacji: 17.09.2023 23:00
Ostatnia aktualizacja: 18.09.2023 10:36
Ten tekst przeczytasz w 4 minuty
Łamiąc pakt o nieagresji, 17 września 1939 roku wojska ZSRR napadły na Polskę. Na zdjęciu wspólna defilada wojsk Hitlera i Stalina w Brześciu Litewskim
Łamiąc pakt o nieagresji, 17 września 1939 roku wojska ZSRR napadły na Polskę. Na zdjęciu wspólna defilada wojsk Hitlera i Stalina w Brześciu Litewskim, Autor - PAP
17 września 1939 roku, łamiąc polsko-sowiecki pakt o nieagresji, Armia Czerwona wkroczyła na tereny II Rzeczypospolitej. Program 1 Polskiego Radia przypomniał tamte dramatyczne wydarzenia sprzed 84 lat. Na antenie Jedynki można posłuchać rozmów z ekspertami, zaprosiliśmy również na słuchowisko "Zorza czerwona".

Sowiecka napaść na Polskę była realizacją układu podpisanego w Moskwie 23 sierpnia 1939 roku przez ministra spraw zagranicznych III Rzeszy Joachima von Ribbentropa oraz ludowego komisarza spraw zagranicznych Związku Radzieckiego Wiaczesława Mołotowa, pełniącego jednocześnie funkcję przewodniczącego Rady Komisarzy Ludowych (premiera) ZSRS.

Po napaści Sowietów na Polskę aresztowano ponad 200 tys. Polaków - oficerów, policjantów, ziemian, prawników (wielu z nich zostało potem zamordowanych przez NKWD - zbrodnia katyńska). Wszystkim obywatelom II RP narzucono obywatelstwo radzieckie. Masowe wywózki na Syberię objęły 1 mln 350 tys. osób.

Związek Sowiecki, uczestnicząc wspólnie z III Rzeszą w rozbiorze Polski, zajął w 1939 roku obszar o powierzchni ponad 190 tys. km kw. z ludnością liczącą ok. 13 mln osób. Wśród nich było ok. 5 mln Polaków oraz m.in. Ukraińcy, Białorusini i Żydzi. Liczba ofiar sowieckiej okupacji z lat 1939-1941 do dziś nie jest w pełni znana.

Audycje w Jedynce

W sobotę (16.09) w "Wolnej sobocie z Jedynką" w godz. 6.00-9.00 wyemitowaliśmy rozmowę z Markiem Matułą, komendantem głównym Związku Strzeleckiego "Strzelec" Józefa Piłsudskiego. "Warta Pamięci - hołd bohaterom w obronie Ojczyzny" to projekt społeczny realizowany 16 września na terenie czterech województw: podlaskiego, mazowieckiego, lubelskiego i podkarpackiego przez Związek Strzelecki im. Józefa Piłsudskiego "Strzelec" oraz Fundację Rekonstruktorzy.pl pod patronatem marszałek Sejmu Elżbiety Witek, ministra Obrony Narodowej Mariusza Błaszczaka, ministra aktywów państwowych Jacka Sasina oraz IPN reprezentowanego przez prezesa Karola Nawrockiego.

Słuchowisko "Zorza czerwona" w Jedynce

W niedzielę (17.09) po godz. 21.00 wyemitowaliśmy słuchowisko Tomasza Skilera pt. "Zorza czerwona". 17 września 1939 roku to ważna data w kalendarzu polskich dziejów. Zbrodniczy atak ZSRR na Polskę - sowiecka propaganda starała się przedstawić od początku jako akt wyzwolenia, akt braterskiej pomocy i "samo dobro", jak to określił podczas przemówienia w Moskwie Wiaczesław Mołotow, minister spraw zagranicznych ZSRR, którego podpis widniał pod tajnym protokołem w sprawie rozbioru Polski. Kilka tygodni później odbył się słynny wiec we Lwowie, nadzorowany przez Nikitę Chruszczowa i NKWD, podczas którego rzekomi przedstawiciele ludu Zachodniej Ukrainy i Białorusi zanosili błagalne prośby do członków biura politycznego WKP(b), ze Stalinem na czele, o przyłączenie ziem polskich, zagarniętych w wyniku agresji militarnej 17 września 1939, do ZSRR.

Słuchowisko "Czerwona zorza" jest wierną rekonstrukcją tych autentycznych wydarzeń. Powstało w oparciu o zachowane materiały archiwalne, między innymi w postaci ścieżki dźwiękowej z kroniki, zrealizowanej w Moskowskoj Studii Kinochroniki. Materiał ten utrwalono pod kierunkiem Aleksandra Dowżenki, laureata Nagrody Leninowskiej, podczas wiecu zorganizowanego pod nadzorem NKWD 26 października 1939 roku w Teatrze Wielkim we Lwowie oraz podczas posiedzenia Rady Najwyższej ZSRR w Moskwie 2 listopada 1939 roku.

"Dobroduszny" Stalin, wysłuchawszy próśb ludu, przychylił się do nich i "wspaniałomyślne" podpisał dekret o inkorporacji zagarniętych ziem Rzeczypospolitej Polskiej do sowieckiej Rosji. Słuchowisko Tomasza Skilera przypomina nie tylko wydarzenia historyczne, ale również odsłania mechanizmy sowieckiej propagandy, które de facto istnieją do dziś w bardzo podobnej formie i są bez skrępowania stosowane przez takich uzurpatorów, jak Putin czy Łukaszenka. 

"Eureka" o sytuacji Kościoła i wiernych

We wtorek (19.09) Dorota Truszczak zaprasza na "Eurekę". 17 września 1939 roku - sytuacja kościoła katolickiego i wiernych po rozpoczęciu okupacji sowieckiej. 190 tysięcy kilometrów kwadratowych, czyli ponad połowę II Rzeczypospolitej zajął Związek Sowiecki, kiedy Armia Czerwona wkroczyła na Kresy 17 września 1939 roku łamiąc polsko-sowiecki pakt o nieagresji. Sowieci wbili sztylet w plecy Polsce zaatakowanej przez III Rzeszę   kilkanaście dni wcześniej.

Jak podaje prof. Andrzej Paczkowski spośród 13 milionów mieszkańców Kresów w trakcie pierwszej okupacji sowieckiej, czyli do 1941 roku, władza sowiecka poddała represjom około miliona osób. Były rozstrzelania, więzienie, zsyłka do obozów, do pracy przymusowej. Jak wyglądała wtedy sytuacja Kościoła katolickiego i kilku milionów katolików w ateistycznym państwie sowieckim?

Pierwsza okupacja zakończyła się rozpoczęciem operacji Barbarossa, czyli atakiem Niemiec na ZSRR. Jakie są podobieństwa, jakie różnice w traktowaniu Kościoła katolickiego i wiernych w latach 1939-1941, a drugą okupacją sowiecką, po wycofaniu się Niemców  pokonanych na Kresach przez Armię Czerwoną po 1944 roku? Jaka była reakcja duchownych, a jaka wiernych? Czy działania sowietów były skuteczne czy nie? Jakie są odległe skutki tych okupacji sowieckich dla Kościoła?

"Jesienny Ogień 2023" - dynamiczny pokaz sprzętu wojskowego

17 września na poligonie w Bemowie Piskim odbył się dynamiczny pokaz Wojska Polskiego "Jesienny Ogień 2023".  Abramsy, K2, Kraby, HIMARS-y, Borsuki, Raki, Rosomaki i myśliwce F-16 - to tylko część nowoczesnego uzbrojenia, które można było zobaczyć w akcji, w trakcie strzelań na poligonie. W pokazie "Jesienny Ogień" udział wzięło około tysiąca żołnierzy z elitarnych jednostek Wojska Polskiego. Relacje z wydarzenia usłyszeliśmy w Programie 1 Polskiego Radia. Szczegóły TUTAJ.

Czytaj także:

DS

cover
Odtwarzacz jest gotowy. Kliknij aby odtwarzać.