Arystokraci wiedzy, mistrzowie mądrości - antyczni filozofowie i ich nauki

Prof. Krzysztof Łapiński z Wydziału Filozofii UW tłumaczy, że Pierre Hadot rozpoczął swoją karierę naukową jako filolog klasyczny. - W pierwszej połowie życia napisał bardzo solidne filologiczne prace z zakresu filozofii starożytnej, poświęcone np. neoplatonizmowi - mówi.

- W drugiej połowie życia zaczął pisać trochę inne książki (…). Po pierwsze "Filozofia jako ćwiczenie duchowe", a po drugie "Czym jest filozofia starożytna?", a także książkę o Marku Aureliuszu "Twierdza wewnętrzna". Zawiera w nich interpretację filozofii jako sposobu życia, który funkcjonuje poprzez ćwiczenia duchowe. To jest sposób na to, żeby doktrynę filozoficzną przekształcać na praktykę życiową - dodaje gość Jedynki.

Intelektualne i duchowe praktyki filozofii starożytnej

Filozofia starożytna opiera się na dwóch filarach: poglądach i ich zastosowaniu. - Hadot skupia się na drugim filarze, bardzo często pomijanym w naszych podręcznikach do filozofii. Pokazuje, że filozofia starożytna to nie tylko poznawanie, wiedza o świecie czy człowieku, ale też próba zastosowania tej wiedzy w praktyce - wyjaśnia prof. Krzysztof Łapiński.

- Filozofia starożytna to również pewne praktyki duchowe i intelektualne. Pierre Hadot używał sformułowania "ćwiczenia duchowe" i nie brał tego terminu z filozofii starożytnej. Wziął od późniejszych myślicieli, ale uważał, że ten termin bardzo dobrze nadaje się do interpretacji tej praktycystycznej strony filozofii starożytnej, ponieważ w nim skupia się wiele aspektów ludzkiego intelektu i osobowości. Gdyby nazwać te ćwiczenia nie duchowymi, ale intelektualnymi, to pominęlibyśmy np. emocje, wyobraźnię, praktyki fizyczne - tłumaczy.

Pierre Hadot uważał, że "jeżeli w starożytności ktoś chciał uprawiać filozofię, to był to rodzaj wręcz konwersji, tak jak dzisiaj mówilibyśmy o konwersji religijnej". - Decydujemy się na to, że żyjemy w inny sposób niż większość ludzi, filozofowie nawet inaczej ubierali się i jedli (…), bo zasadniczo ich życiem miał rządzić rozum - twierdzi prof. Krzysztof Łapiński.

Ponadto w audycji: 

Palmy w Polsce. Poddawane analizie geologicznej szczątki roślin znalezionych w skamieniałościach informują nas o przemianach rodzajów roślinności, a mapy paleogeograficzne wskazują miejsca występowania nietypowej flory. W Osieczowie na terenie kopalni węgla brunatnego "Turów" odnaleziono okazy liści palmowych, które znacząco wzbogacają wiedzę o zmianach klimatycznych. Gościem audycji był dr Rafał Kowalski z Muzeum Ziemi PAN. 

Czytaj również: