"Dewajtis" Marii Rodziewiczówny w "Lekturach Jedynki"

Żmudź, XIX wiek. Gdy ojciec Marka Czertwana umiera syn musi się zająć pozostawionym przez jego przyjaciela - Kazimierza Orwida majątkiem Poświcie. Młody ziemianin ma na życie inny plan, jednak wrodzone posłuszeństwo nie pozwala mu się sprzeciwić i z pokorą przyjmuje ten ciężar na swoje barki.

Wszystko się zmienia, kiedy otrzymuje wiadomość o odnalezieniu w Ameryce Ireny Orwid - jedynej córki zmarłego tragicznie Kazimierza. Marek pragnie przekazać jej majątek i zająć się wreszcie własnym życiem. Jednak los szykuje dla niego inny scenariusz.

Dzięki Irenie Marek zrozumie, że pragnąc dobra dla innych, dbając w pocie czoła o ziemię, nie powinno się zapominać o własnej duszy. Wreszcie usłyszy, co szepcze sędziwy dąb Dewajtis: "Źli przeminą, ty zostaniesz olbrzymem…".

Słuchowisko "Dewajtis" według Marii Rodziewiczówny

Reżyseria: Andrzej Zakrzewski

Rok powstania: 1990 

Obsada: Piotr Loretz, Joanna Sobieska, Halina Rowicka, Gustaw Lutkiewicz i inni

Pozytywistyczna powieść obyczajowa "Dewajtis" z 1889 roku zaliczana jest do najbardziej znanych utworów pisarki Marii Rodziewiczówny (1864-1944). Została nagrodzona w konkursie literackim "Kuriera Warszawskiego". O powodzeniu wśród czytelników świadczą liczne wznowienia i przekłady na języki obce, a także adaptacje sceniczne i radiowe. W 2023 roku Telewizja Polska wyprodukowała serial na podstawie "Dewajtis".

Pozycja - jeśli chodzi o koncepcję i wymowę - porównywana jest do innej powieści pozytywistycznej wydanej w tym samym okresie, znacznie obszerniejszej i bardziej rozbudowanej wątkowo - "Nad Niemnem" Elizy Orzeszkowej.