Nagroda Nobla 2023 w dziedzinie fizyki. Jakie osiągnięcia doceniono?

Nagroda Nobla 2023 w dziedzinie fizyki. Co doceniono?

Nagroda Nobla 2023 w dziedzinie fizyki została przyznana "za osiągnięcia sprzed kilkunastu lat", zwraca uwagę prof. Krzysztof Meissner. - To jest jakby kontynuacja nagrody sprzed pięciu lat. Wówczas połowa nagrody została przyznana za "bardzo krótkie impulsy". Mówiono o impulsach femtosekundowych. Femto czyli jeden dzielone przez milion miliardów sekundy. Teraz mówimy o impulsach attosekundowych - podkreśla gość "Eureki".

Nagroda Nobla 2023 w dziedzinie fizyki. Jakie korzyści dla nauki?

Jednocześnie precyzuje, że sekundę należy podzielić na miliard miliardów części. To niezwykle ważne. - Jeśli mielibyśmy aparat fotograficzny mający migawkę otwieraną na sześć minut, to trzeba byłoby wszystkich prosić żeby stali przez ten czas, a nagranie np. wyścigu żużlowego byłoby raczej niemożliwe. Trzeba więc mieć odpowiednie otwarcie migawki. To otwarcie migawki fizycy starają się skrócić - analizuje prof. Meissner. 

W przypadku procesów zachodzących bardzo szybko, zbyt długo trwające otwarcie migawki utrudnia uchwycenie i wyjaśnienie istoty owego procesu. - Chcemy w ten sposób badać coraz szybsze procesy - tłumaczy rozmówca Jakuba Domoradzkiego. Chodzi tu w szczególności o procesy biologiczne, jak choćby łączenie enzymów katalizujących pewne reakcje w komórkach czy wnikanie wirusa przez błonę komórkową na poziomie atomowym. 

Trwa Tydzień Noblowski

W poniedziałek poznaliśmy laureatów nagrody Nobla z medycyny. To: Katalin Karikó i Drew Weissman. Naukowcy zostali uhonorowani za osiągnięcia umożliwiające opracowanie skutecznych szczepionek przeciwko COVID-19. We wtorek zostali ogłoszeni laureaci z fizyki. To: Pierre Agostini, Ferenc Krausz i Anne L’Huillier.

W środę poznamy laureata z dziedziny chemii, a w czwartek sekretarz Akademii Szwedzkiej ogłosi laureata Literackiej Nagrody Nobla. Natomiast w piątek uwaga świata przeniesie się do Oslo, gdzie Norweski Komitet Noblowski przyzna Pokojową Nagrodę Nobla.

W następny poniedziałek (9 października) w Sztokholmie ogłoszony zostanie laureat Nobla z ekonomii, dziedziny niewymienionej w testamencie Nobla. Z tego powodu laur formalnie nazywa się Nagrodą Banku Szwecji im. Alfreda Nobla.

Ceremonie wręczenia Nagród Nobla odbędą się w rocznicę śmierci Alfreda Nobla 10 grudnia w Sztokholmie oraz w Oslo (Pokojowa Nagroda Nobla). 

Czytaj także:

Poza tym w audycji:

3 października 1914 roku urodził się Jan Nowak-Jeziorański.

Pisarz i polityk, wieloletni dyrektor rozgłośni polskiej Radia Wolna Europa. W czasie II wojny światowej emisariusz Armii Krajowej i rządu w Londynie. Słynny "kurier z Warszawy" - był ostatnim wysłannikiem z Londynu, który dotarł do stolicy przed wybuchem Powstania Warszawskiego.

Zobacz serwis specjalny - Jan Nowak-Jeziorański>>>