Nie żyje Wanda Półtawska. "Dla niej życie i godność miały wartość nadrzędną"

Wanda Półtawska - dla niej życie i godność miały wartość nadrzędną

- Gdy mówimy o Wandzie Półtawskiej, to zwykle od razu dodajemy, że była przyjaciółką Jana Pawła II. Tak, na pewno łączyła ich niesamowita więź. Myślę jednak, że ona ma tyle zasług, że nie trzeba jej przedstawiać przez pryzmat innej, wielkiej postaci - zauważyła w radiowej Jedynce Magdalena Guziak-Nowak, dyrektor ds. edukacji w Polskim Stowarzyszeniu Obrońców Życia Człowieka.

- Dzisiaj o aborcji rozmawiamy swobodnie. W latach 80., 90. ten temat w ogólnie nie istniał. Wprowadzenie terminów takich jak dziecko nienarodzone, jak macierzyństwo od poczęcia do debaty publicznej jest m.in. zasługą Wandy Półtawskiej - wskazała gość audycji "Kulturalna Jedynka".

Zdaniem Guziak-Nowak tym, co wyróżniało Półtawską, była wrażliwość na drugiego człowieka. - Dla niej życie i godność miały faktycznie wartość nadrzędną. Gdybym miała powiedzieć w jednym zdaniu, co ona nam zostawia, to myślę, że przekonanie, iż godność przysługuje każdemu człowiekowi. Ona jest niezbywalna, nie musimy na nią w żaden sposób zapracować - powiedziała.

W audycji "Kulturalna Jedynka" można posłuchać archiwalnych wypowiedzi Wandy Półtawskiej:

Czytaj także:

Wanda Półtawska - konspiracja, obóz i praca po wojnie

Wanda Wiktoria Wojtasik przyszła na świat 2 listopada 1921 roku w Lublinie, w rodzinie urzędnika pocztowego. W szkole średniej była drużynową IV Lubelskiej Drużyny Harcerskiej im. Orląt Lwowskich.

Po wybuchu II wojny światowej zaangażowała się w działalność konspiracyjną. 17 lutego 1941 roku została aresztowana i osadzona w obozie koncentracyjnym Ravensbrück, gdzie na więźniarkach przeprowadzano eksperymenty medyczne.

"Będąc poddawaną tym zabiegom, zrozumiała, że są granice, których przekraczać nie wolno, nawet dla dobra medycyny" - mówił w Polskim Radiu Jan Józef Kasprzyk, szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych.

Po wojnie studiowała medycynę na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, gdzie też uzyskała doktorat z psychiatrii. Tam poznała swojego męża, Andrzeja Półtawskiego, filozofa, z którym miała cztery córki (Katarzynę, Annę oraz bliźniaczki Marię i Barbarę).

Czytaj także:

Pracowała w poradni dla trudnej młodzieży, potem w poradni rodzinnej przy krakowskiej kurii, działała w Komisji Badania Zbrodni Niemieckich w Polsce. Wykładała medycynę pastoralną na Wydziale Teologicznym. Na prośbę biskupów badała w seminariach duchownych kandydatów do kapłaństwa.

W 1967 roku zorganizowała Instytut Teologii Rodziny przy Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie i kierowała nim przez 33 lata, piastując stanowisko profesora. W latach 1981-1984 była wykładowcą w Instytucie Studiów nad Małżeństwem i Rodziną im. Jana Pawła II przy Papieskim Uniwersytecie Laterańskim w Rzymie, od 1983 roku - członkiem Papieskiej Rady ds. Rodziny, a od 1994 roku - członkiem Papieskiej Akademii Życia.

Czytaj także: 

Wanda Półtawska i Karol Wojtyła

Nie wiadomo, kiedy po raz pierwszy Wanda Półtawska spotkała się z Karolem Wojtyłą, Tomasz Krzyżak - autor książki "Wanda Półtawska. Biografia z charakterem" (WAM, 2017) - przypuszcza, że stało się to w 1953 roku.

Wojtyła był kierownikiem duchowym Półtawskiej. Po liberalizacji ustawy aborcyjnej w 1956 roku płaszczyzną ich porozumienia stała się obrona życia nienarodzonych.

Po wyborze na papieża 20 października 1978 roku Jan Paweł II pisał do Dusi: "Szukając odpowiedzi na pytanie o zasadę (podstawę) dalszych kontaktów, należy ją po prostu sformułować tak: byłaś i nadal pozostajesz moim ekspertem osobistym od dziedziny Humanae vitae.

Tak było od dwudziestu z górą lat, i to należy nadal utrzymać. W kontekst owego eksperta wchodzą różne sprawy, którymi de facto się zajmowałaś i na których się znasz, problem etyczny regulacji poczęć, wychowanie młodzieży do miłości, medycyna pastoralna".

To Półtawskiej nowo wybrany papież zlecił uporządkowanie swoich prywatnych papierów. Z czasem zaczęła odgrywać coraz większą rolę w Kościele krakowskim, stopniowo zwiększała się też rola, jaką odgrywała w Watykanie, jako osoba, która ma bezpośredni dostęp do Jana Pawła II. 

Czytaj także:

Wprowadzenie w 1993 roku prawnego zakazu aborcji w Polsce było w pewnym sensie zwieńczeniem jej walki. Jednak ustawa dopuszczająca przerwanie ciąży w trzech przypadkach nie satysfakcjonowała jej. Półtawska była "matką chrzestną" kolejnych projektów ustawy antyaborcyjnej, odcinała się jednak od propozycji, aby za aborcję karać kobiety.

W 2016 roku Półtawska została odznaczona Orderem Orła Białego - w uznaniu zasług dla Rzeczypospolitej Polskiej, za propagowanie wartości i znaczenia rodziny we współczesnym społeczeństwie, a także za "chrześcijańskie świadectwo humanizmu i wkład w rozwój katolickiej nauki społecznej".

Tytuł audycji: Kulturalna Jedynka

Prowadziła: Małgorzata Bartas-Witan

Data emisji: 25.10.2023 r.

Godzina emisji: 23.40

IAR/PAP/kk