Stanisław Staszic. Dlaczego warto pamiętać o tym wybitnym Polaku?

Kim był Stanisław Staszic?

Stanisław Staszic został ochrzczony 268 lat temu, 6 listopada 1755 roku. Choć dokładna data urodzin nie jest znana, wiemy że były to czasy niezwykle trudne w historii Polski. - Polska znajduje się w stadium upadku, w końcu rządów saskich. Najpierw rządzi August II, później August III. Początkowo są to czasy wojen, a później czasy upadku instytucji i wzrastania mocarzy zza wschodniej, zachodniej i południowej granicy - mówi dr Michał Przeperski.

Jak wyglądały początki kariery Stanisława Staszica?

Staszic przyszedł na świat w rodzinie mieszczańskiej. W owym czasie oznaczało to ograniczone możliwości zrobienia dużej kariery. A jednak w kolejnych dekadach zaczęły pojawiać się pewne szanse. - Synów chłopskich trzeba było "uszlachcić". Nigdy jednak nie "uszlachcono" Staszica. Ten zrobił karierę własną mobilizacją. Na pewno pomogło to, że w latach 70. wstąpił do stanu duchownego - zaznacza rzecznik prasowy Muzeum Historii Polski.

Ten epizod w życiu Staszica pełen był sprzeczności. Z jednej strony bowiem odprawiał msze, z drugiej zaś z uwagi na swoje ostre wypowiedzi na temat duchowieństwa doczekał się miana "księdza antyklerykała". - Wstąpienie w stan kapłański pozwala mu okrzepnąć, pogłębić nauki, a potem wykonać chyba decydujący krok w karierze publicznej. Staje się nauczycielem magnackich dzieci co wprowadza go na salony warszawskie - analizuje dr Przeperski. 

Wszechstronne zainteresowania

Stanisław Staszic imponował wszechstronnością. Działał politycznie, społecznie, angażował się również w publicystykę i w badania geologiczne Tatr. - Studiował w Paryżu, w Getyndze, w Lipsku. Na owe czasy były to pierwszoligowe ośrodki, aby pogłębiać zainteresowania. Zwłaszcza naukami przyrodniczymi. Tym co najbardziej go interesowało, była geologia. (...) Staszic wiedział jak odszukiwać rudy metali i jak z nich korzystać - wskazuje gość audycji.

Bohater "Eureki" posiadał również wyjątkowe umiejętności organizacyjne. To on, jako jeden z pierwszych zaszczepił w naszym kraju idee spółdzielcze. - Zrobił to korzystając z własnego majątku. Nie był teoretykiem - precyzje rozmówca Jakuba Domoradzkiego. Uzupełnia ponadto, że Staszic był w swojej działalności patriotą, choć "patriotą specyficznego, nieklasycznego gatunku". 

Poza tym w audycji:

Wyścig o dostęp do surowców oceanicznych. Polska jest jednym z trzech krajów (obok Francji i Rosji), które dostały licencję Międzynarodowej Organizacji Dna Morskiego (agencja ONZ) na prowadzenie badań pod kątem występowania surowców w Oceanie Atlantyckim. Podczas pierwszej polskiej ekspedycji naukowcom udało się wytypować siedem miejsc do bardziej szczegółowej eksploracji. Udało się też odkryć dwa zupełnie nowe miejsca, których wcześniej nie znano, a są obiecujące pod kątem występowania metali.

Zobacz także: