Kim jest Hanna Radziejowska?
Hanna Radziejowska od czterech lat pełni funkcję dyrektorki berlińskiego oddziału Instytutu Pileckiego. Jest twórczynią wielu wystaw i festiwali. - Jury Nagrody Identitas zwraca szczególną uwagę na różnorodny, nowoczesny i niecierpiętniczy, niemartyrologiczny sposób, w jaki Hanna Radziejowska kieruje działaniami na rzecz prezentacji i upamiętnienia ofiar dwóch totalitaryzmów XX wieku - zaznacza Magda Mikołajczuk.
Przewodniczący jury Nagrody Identitas Wojciech Stanisławski w laudacji podkreślił, że w przypadku laureatki "mamy do czynienia z bezustannym wysiłkiem podejmowania rozmowy: z uczniami, nauczycielami, naukowcami, politykami, widzami wystaw i użytkownikami mediów społecznościowych".
Dodano, że "Hanna Radziejowska kierując berlińskim oddziałem Instytutu Pileckiego wykazała się cnotą tak oczekiwaną od osób publicznych, a tak wśród nich nieczęstą: wielkoduszności (magnanimitas), która nakazuje rozszerzać swój mandat, by ująć się za tymi, którym dzieje się krzywda. W ciągu ostatnich dwóch lat głos Instytutu był również głosem Ukrainy: Instytut nagłaśnia skalę moskiewskiego bezprawia, prezentuje straty i racje Kijowa".
Identitas, czyli tożsamość
Hanna Radziejowska organizuje konferencje, seminaria, prezentacje, wystawy, a przede wszystkim dyskusje. Tak, by z prawdą o Polakach dotrzeć do jak największej liczby osób w różnym wieku. - Myślę, że żyjemy w czasach, w których kwestia tożsamości stała się fundamentalna. Bardziej jednak kwestia indywidualnej tożsamości, która sprawia, że lepiej rozumiemy samego siebie, czyli widzimy siebie na tle innych - analizuje.
Dodaje, że stanowi to pewnego rodzaju wyzwanie dla współczesnych demokracji. - Często może się tak stać, że tożsamości utrudniają zbudowanie wspólnoty. A nie chodzi o to, że suma tożsamości indywidualnych daje jedną tożsamość wspólnoty - zwraca uwagę gość "Kulturalnej Jedynki". I choć często nam się wydaje, że w obrębie wspólnoty wszyscy mają jednakowe poglądy, zdaniem Hanny Radziejowskiej "jest dokładnie na odwrót".
YouTube/Niepodległa
Na czym polega fenomen Instytutu Pileckiego?
Właśnie tam, gdzie istnieje mocna wspólnota, zdaniem laureatki, ludzie potrafią się ze sobą kłócić. - Bo wiedzą, że są bezpieczni, kiedy mają inne zdanie - zaznacza w rozmowie z Magdą Mikołajczuk. W kontekście Nagrody Specjalnej Identitas zwraca też uwagę na fenomen Instytutu Pileckiego. - Prof. Magda Gawin zawsze cytuje Józefa Piłsudskiego, że my nie jesteśmy tu dla lewicy ani dla prawicy. Jesteśmy tu dla wszystkich - wskazuje.
Jednocześnie Hanna Radziejowska pytana o najważniejsze i najpilniejsze obszary działalności berlińskiego oddziału wskazuje na wystawę stałą. - Wystawa o Witoldzie Pileckim, ale tak naprawdę poprzez jego biografię snujemy opowieść o Polsce w XX wieku. O państwie podziemnym i państwie polskim na emigracji. To opowieść o człowieku, ale też opowieść o wspólnocie politycznej - wyjaśnia w Programie 1 Polskiego Radia.
Długoterminową działalnością instytucji jest również praca nad digitalizacją zbiorów i udostępnianiem ich. - Jednym z mierników demokratyzacji jest dostępność archiwów. Ta rewolucja, którą przyniósł również Instytut Pileckiego, polega na tym, że bardzo różne zbiory z całego świata znajdują się w jednej czytelni - przekonuje Radziejowska. To narzędzie służące nie tylko badaczom, ale również ludziom szukającym informacji o swojej rodzinie.
---
Nagrodę Specjalną Identitas Hanna Radziejowska przyjęła z rąk jurorów w Berlinie, w miejscu bardzo znaczącym dla jej działalności i symbolicznym dla polskiej pamięci oraz tożsamości. Chodzi o plac Askański. - Niemalże w tym miejscu, na dawnym dworcu kolejowym Anhalter, w roku 1940 sowieckiego szefa dyplomacji przyjmował jego niemiecki odpowiednik. Później rozmawiali o podziale świata - podsumowuje Magda Mikołajczuk.
W audycji również:
- "Matka i dziecko" Jona Fossego w Teatrze WARSawy - premiera sztuki tegorocznego noblisty, opowiadającej o spotkaniu po latach matki i syna, którego kobieta porzuciła w dzieciństwie, bo chciała się wyrwać z prowincji do wielkiego świata;
- recenzja sztuki "Czekając na Godota" Samuela Becketta w Teatrze Narodowym w Warszawie.
Tytuł audycji: Kulturalna Jedynka
Prowadziła: Magda Mikołajczuk
Gość: Hanna Radziejowska (dyrektor berlińskiego oddziału Instytutu Pileckiego, laureatka Nagrody Specjalnej Identitas), Adam Sajnuk (reżyser), Kamila Baar (aktorka)
Data emisji: 17.12.2023
Godzina emisji: 23.10
mg