Jakie utwory literackie trafiły do domeny publicznej w 2024 roku?

Data publikacji: 03.01.2024 09:11

Ostatnia aktualizacja: 03.01.2024 09:21

Ten tekst przeczytasz w 2 minuty

Domena publiczna - w najwęższym znaczeniu twórczość, z której można korzystać bez ograniczeń wynikających z uprawnień, które mają posiadacze autorskich praw majątkowych, gdyż prawa te wygasły lub twórczość ta nigdy nie była lub nie jest przedmiotem prawa autorskiego, Autor - pikselstock/shutterstock.com

Dzień Domeny Publicznej to nieoficjalne święto przypadające 1 stycznia każdego roku. Wówczas powiększa się pula książek, z których możemy korzystać bez żadnych ograniczeń i zobowiązań wynikających z praw autorskich. Jakie tytuły w tym roku trafiły do domeny publicznej i czym ona w ogóle jest?

Dzień Domeny Publicznej w kilku krajach na świecie obchodzony jest 1 stycznia.
Celem tych obchodów jest zwrócenie uwagi opinii publicznej na rolę domeny publicznej w budowaniu kultury i otwieraniu dostępu do wiedzy. To również szansa na uświadamianie w zakresie praw autorskich.
W roku 2024 do domeny publicznej trafiły dzieła polskich autorów: Gałczyńskiego, Makuszyńskiego i Tuwima.

Czym jest domena publiczna?

Magda Mikołajczuk zwraca uwagę, że domena publiczna w najszerszym znaczeniu jest tym, co należy do wszystkich ludzi. W znaczeniu węższym to twórczość, z której można korzystać bez ograniczeń, czyli bez oglądania się na prawa autorskie i bez płacenia za nie. W Polsce prawa do danego utworu wygasają po 70 latach od śmierci jego autora (choć są wyjątki). Wtedy utwór przechodzi do domeny publicznej.

Jakie utwory trafiły do domeny publicznej w 2024 roku?

W poniedziałek 1 stycznia 2024 roku do domeny publicznej trafiła twórczość osób, które zmarły w 1953 roku. To m.in. dzieła poety Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego, prozaika, poety i publicysty Kornela Makuszyńskiego, a także jednego z najpopularniejszych poetów dwudziestolecia międzywojennego Juliana Tuwima. - Trochę inaczej wygląda sytuacja w odniesieniu do autorów zagranicznych - przypomina prowadząca.

W tym przypadku pod uwagę trzeba wziąć bowiem również tłumacza. Jeśli zmarł on później niż 70 lat temu, to jeszcze nie można bez ograniczeń korzystać z danego dzieła, choć od śmierci autora 70 lat upłynęło. - 1 stycznia do domeny publicznej przeszły m.in. dzieła dwóch noblistów - Rosjanina Iwana Bunina oraz Amerykanina Eugene O'Neilla - zdradza Magdalena Mikołajczuk.

Jak korzystać z domeny publicznej?

A jak w praktyce wygląda korzystanie z zasobów domeny publicznej? - Z biblioteki internetowej "Wolne lektury" można zgodnie z prawem pobierać książki, przeglądać je, słuchać nagrań, ściągać na swój komputer oraz udostępniać - wylicza Mikołajczuk. Dodaje, że choć przechodzenie książek do wolnego dostępu może nie cieszyć spadkobierców autorów, to jest dobre dla ogólnoludzkiej kultury.