"Historia uczy dystansu w stosunku do siebie". Tomasz Łubieński we wspomnieniach

Kim był Tomasz Łubieński?

Tomasz Łubieński urodził się 18 kwietnia 1938 w Warszawie. Był nie tylko znakomitym literatem, ale również wnikliwym obserwatorem przeszłości, dzięki której łatwiej zrozumieć teraźniejszość. Studiował historię i polonistykę, a w swoim pisaniu skupiał się przede wszystkim na polskiej historii XIX wieku. - Historia moim zdaniem uspokaja. Uczy nas, że nasze losy, nawet jeżeli są niepomyślne czy dramatyczne, nie są czymś wyjątkowym - mówił w jednym z wywiadów. 

Czym jest historia?

Dodawał, że nieszczególnie wierzy w edukacyjną moc historii. - Uważam, że ludzie dobierają sobie przykłady do swojej własnej psychiki. Jeden ma temperament pozytywistyczny, drugi ma temperament rewolucyjny czy awanturniczy i tych bohaterów znajdzie. (...) Natomiast we w miarę spokojnych czasach historia uczy nas dystansu w stosunku do siebie. To jest też przyjemność obcowania z ludźmi, których nie ma - przekonywał Tomasz Łubieński. 

Szukać odpowiedzi na trudne pytania

Jedną z najsłynniejszych i żywo dyskutowanych książek Tomasza Łubieńskiego był tom esejów zatytułowany "Bić się czy nie bić?", poświęcony rozważaniom nad celowością i konsekwencjami polskich powstań narodowych. - Przeszłość jest ciekawsza od przyszłości. O przyszłości po prostu nic nie wiemy, a nigdy nie interesowało mnie science fiction - tłumaczył w archiwalnych rozmowach. 

Źródło:YouTube Polska Agencja Prasowa

Inną głośną książką tego autora był tom zatytułowany "Ani tryumf, ani zgon", w którym polemizował z mitem Powstania Warszawskiego. Magda Mikołajczuk przypomina również świetne książki biograficzne o Ludwiku Mierosławskim, Adamie Mickiewiczu czy Cyprianie Kamilu Norwidzie. Tomasz Łubieński interesował się muzyką tradycyjną, świetnie tańczył, grał w tenisa, kochał również góry, po których chodził, i świetnie jeździł na nartach. 

Dlaczego Tomasz Łubieński kochał góry?

Tomasz Łubieński miał teorię, zgodnie z którą powyżej 1800 metrów ludzie są lepsi i prawdziwsi. Im niżej i bliżej poziomu morza, tym, zdaniem bohatera audycji, było gorzej. - Ja wchodziłem w te góry w niesłychanie ciekawym okresie, tego przełomu październikowego. I te góry były obszarem wolności. Tam się spotykało ludzi nieprzystosowanych, ludzi mających trudności polityczne, ludzi niekonwencjonalnych - wyliczał. 

To, co sam w górach przeżywał, i to, jakie zmiany obserwował w ludziach, traktował jako "kapitalne dla pracy literackiej". 

mg/wmkor