Trudne życie chłopek i ziemianek. Czy sytuacja współczesnych kobiet jest lepsza?

Data publikacji: 26.03.2024 09:09
Ostatnia aktualizacja: 09.04.2024 19:32
Ten tekst przeczytasz w 3 minuty
Joanna Kuciel-Frydryszak i Marta Strzelecka podczas audycji "Historia żywa" (Historia żywa/Jednynka)
Joanna Kuciel-Frydryszak i Marta Strzelecka podczas audycji "Historia żywa" (Historia żywa/Jednynka), Autor - Klarysa Marczak/Polskie Radio
Jak wyglądało życie naszych babć? Co panie z dworów łączyło z chłopkami? Jak wiele współczesne kobiety mają wspólnego z tamtymi kobietami i jakiego rodzaju ograniczenia - kulturowe, społeczne, obyczajowe, ekonomiczne - dotyczą ich nadal? W kolejnym odcinku "Historii żywej" rozmawialiśmy o tym, jak zmieniały się na przestrzeni wieków sytuacja i prawa kobiet. 
  • W książce "Chłopki. Opowieść o naszych babkach" Joanna Kuciel-Frydryszak oddaje głos wiejskim kobietom z pierwszej połowy XX wieku, których życie oznaczało zwykle pracę ponad siły, biedę, brak dostępu do szkół i przemoc w niechcianych małżeństwach.
  • Z kolei Marta Strzelecka w książce "Ziemianki. Co panie z dworów łączyło z chłopkami" przygląda się obywatelkom ziemskim, które edukując wiejskie kobiety i dając im przepustkę do lepszej egzystencji, same tkwiły w ograniczających je normach życia społecznego i prywatnego.
  • Zdaniem dr Elżbiety Korolczuk echa panującej wówczas konieczności poświęcenia widać również dziś, mimo postępujących procesów emancypacyjnych. 

Czy czytelniczki dostrzegają podobieństwa do sytuacji swoich babć?

Joanna Kuciel-Frydryszak zwraca uwagę na reakcje czytelniczek. - Zaskakująco często identyfikują się i odnajdują w tych opowieściach jakieś wspomnienia, które znają od swoich przodków - przyznaje. Jednocześnie na porządku dziennym są analogie do czasów współczesnych. - Jest to rodzaj skargi i zaskoczenia, jak wiele tamtych realiów wciąż niepokojąco przypomina to, z czym kobiety się borykają - analizuje. 

Podczas spotkań autorskich można usłyszeć wiele wyznań osobistych, pojawiają się nawet zwierzenia dotyczące przemocy domowej. Zdaniem gościa audycji szczególnie poruszające dla czytelniczek jest jednak zwrócenie uwagi na nierówny podział obowiązków. - To wciąż stanowi dla nas problem. Myślę, że dziwi je, a zarazem pozytywnie zaskakuje, że już wtedy nawet mężczyźni widzieli, że taki problem istnieje - przyznaje Kuciel-Frydryszak. 


POSŁUCHAJ

32:51

Historia Bliska

 

 

Różnice i podobieństwa klasowe

Marta Strzelecka starała się odnaleźć podobieństwa między kobietami należącymi do dwóch różnych klas. - Łączyły je szkoły, łączyła je chęć odmiany swojego losu poprzez edukację. Chciałabym jednak zaznaczyć, że bardzo dużo je dzieliło. Ta różnica ekonomiczna i różnica klas to rzecz, która ma bardzo duże znaczenie. Natomiast pisałam o ich spotkaniu, więc jest to podkreślone - wyjaśnia w rozmowie z Magdą Mikołajczuk. 

Ziemianki podobnie jak chłopki podlegały szeregowi ograniczeń związanych z obyczajowością i z brakiem prawa do decydowania o sobie. - W klasie wyższej, podobnie jak w przypadku chłopek, wybór męża nie zawsze należał do kobiety - podkreśla autorka. Jednocześnie przypomina, że dokonanie porównania między dwoma klasami było możliwe dzięki zestawieniu tych zamożniejszych córek rolników z najmniej zamożnymi ziemiankami.

YouTube/L.U.C.Films

Zobacz też: 

Jak wygląda sytuacja kobiet współczesnych?

Dr Elżbieta Korolczuk jest zdania, że obie omawiane w audycji książki traktują o tym, co stało się głównym elementem mitu tzw. matki Polki. - Myślę, że w Polsce mamy do czynienia z takim bardzo silnym splotem trzech struktur społecznych. Rodziny, narodu i religii. Rola kobiet w odniesieniu do wszystkich trzech jest oparta w dużym stopniu na poświęceniu - zwraca uwagę w audycji "Historia żywa". 

Dodaje, że mimo zauważalnych procesów emancypacyjnych i dużej zmiany świadomościowej wśród współczesnych kobiet echa konieczności poświęcenia widać nadal. - Dziś pewnie w mniejszym stopniu, jeśli chodzi o naród i religię, ale bardzo wyraźnie widać to w odniesieniu do rodziny, szczególnie w stosunku do dzieci - przekonuje i jednocześnie konstatuje, że odcięcie się od owych obowiązków bywa bardzo trudne. 

Tytuł audycji: Historia żywa

Prowadziła: Magda Mikołajczuk

Goście: Joanna Kuciel-Frydryszak (autorka książki "Chłopki. Opowieść o naszych babkach"), Marta Strzelecka (autorka książki "Ziemianki. Co panie z dworów łączyło z chłopkami"), dr Elżbieta Korolczuk (socjolog, działaczka społeczna) 

Data emisji: 25.03.2024

Godzina emisji: 21.09

mg/wmkor

Sygnały dnia
Sygnały dnia
cover
Odtwarzacz jest gotowy. Kliknij aby odtwarzać.