Na wygnaniu. Polacy w Kazachstanie

Jeszcze przed rozpoczęciem II wojny światowej Polacy zamieszkujący Związek Sowiecki stali się ofiarami licznych deportacji. Pierwsza z przymusowych wywózek została przeprowadzona w 1936 r. Polacy nie wiedzieli, za co i gdzie będą wywiezieni. Akcję deportacyjną przeprowadzono w dwóch etapach. Podczas pierwszego, który trwał od 20 maja do 5 czerwca 1936 r., przesiedlono 5567 rodzin (27 023 osoby). Natomiast drugi etap deportacji przeprowadzono we wrześniu i październiku 1936 r. – wysiedlono wówczas 9433 rodziny (42 954 osoby). Według składu narodowego ogólna liczba przesiedlonych rodzin wyniosła: 11 494 polskich (75,7%) i 3506 (23,4%) niemieckich (łącznie 69 977 osób). W trakcie transportu w bydlęcych wagonach wiele osób zachorowało i zmarło wskutek wycieńczenia, braku godnego pożywienia i opieki medycznej. Przesiedlonych Polaków przetransportowano na teren Północnego Kazachstanu, który charakteryzował się niekorzystnymi dla Europejczyków warunkami klimatycznymi. W celu rozsiedlenia deportowanych założono 43 specposiołków (toczki), w których deportowane osoby miały znajdować się pod zarządem komendantury do 1956 r. W audycji sięgniemy do nagrań z Polakami mieszkającymi w Kazachstanie, których nagrali w 1995 roku pracownicy Polskiego Radia Piotr Kędziorek i Elżbieta Strzelecka.

Do tego:

Pożegnanie - działacz społeczności polskiej, krewny kpt. Władysława Raginisa, nauczyciel, dyrektor szkoły, wreszcie - organista w kościele pw. św. Ludwika w Krasławiu - Romuald Raginis zmarł w Krasławiu 1 kwietnia.

Zaproszenie na pokaz "Weigl – Zwyciężyć tyfus" (2023, 90 min.), reż. Marcin Głowacki. Dom Spotkań z Historią oraz Obiektyw Film Studio zapraszają na pełnometrażowy film fabularny poświęcony Rudolfowi Weiglowi, wybitnemu uczonemu Uniwersytetu we Lwowie. Profesor Rudolf Weigl w latach 20. XX wieku, jako pierwszy na świecie opracował skuteczną szczepionkę przeciwko tyfusowi plamistemu.

Tytuł audycji: Z muzyką po Kresach 

Prowadziła: Aleksandra Tykarska

Data emisji: 6.04.2024

Gdzina emisji: 18.10