"Przechodniu, powiedz Polsce..." Tomasza Lerskiego w reżyserii Dobrosławy Bałazy

Masyw górski, na którym stał klasztor, był kluczowym stanowiskiem tzw. linii Gustawa, czyli systemu połączonych niemieckich linii obronnych. Linia ta biegła przez całą szerokość Włoch i stanowiła przykład imponującej inżynierii wojskowej. Był to najpotężniejszy system obronny, z jakim podczas wojny zetknęły się wojska sprzymierzonych.

Jedyna droga na Rzym wiodła właśnie obok Monte Cassino. Od niepamiętnych czasów obrońcy Włoch zastępowali drogę najeźdźcom ciągnącym z południa właśnie w tym miejscu. Wysokie góry, spiętrzone od morza do morza, nie dawały szans na przebicie się na północ. Wielkie szturmy wojsk amerykańskich, brytyjskich i innych w dniach 15 lutego, 15 marca oraz 12 maja 1944 roku, okupione ogromnymi stratami, nie doprowadziły do zdobycia Monte Cassino i utorowania drogi do Rzymu.

Natarcie na wzgórze klasztorne wznowił 17 maja 1944 roku 2 Korpus Polski pod dowództwem gen. Władysława Andersa. Po zażartych, krwawych walkach, o godz. 10.20 18 maja 1944 roku, patrol 12 Pułku Ułanów Podolskich zajął ruiny klasztoru na Monte Cassino i wywiesił na nich proporczyk pułkowy. Wkrótce na murach opactwa pojawił się biało-czerwony sztandar, a następnie obok niego flaga brytyjska. Po południu na wzgórzu odegrano hejnał mariacki. Monte Cassino było zdobyte!

W 1945 roku u stóp wzgórza Monte Cassino otwarto polski cmentarz wojenny, na którym spoczęło 1072 polskich żołnierzy. W 1970 roku pochowany tam został również gen. Władysław Anders.

Pamiętajmy o naszych bohaterach, którzy w tamtych wielkich dniach, jak napisał gen. Anders - "oddali ducha Bogu, ciało ziemi włoskiej, a serca Polsce". W 80. rocznicę wielkiej bitwy, która przeszła do historii jako jedna z najkrwawszych, a zarazem najważniejszych bitew II wojny światowej, zapraszamy na premierowe słuchowisko Tomasza Lerskiego pt. "Przechodniu, powiedz Polsce...".

Czytaj także:

Tomasz Lerski "Przechodniu, powiedz Polsce…"

Reżyseria: Dobrosława Bałazy

Realizacja: Paweł Szaliński

Opracowanie muzyczne: Marian Szałkowski

Obsada: Zuzanna Galia, Andrzej Mastalerz, Stefan Knothe, Mirosław Wieprzewski, Wojciech Machnicki, Robert Czebotar, Krzysztof Szczepaniak, Piotr Makarski

Na słuchowisko Tomasza Lerskiego pt. "Przechodniu, powiedz Polsce..." zaprosiliśmy do radiowej Jedynki w sobotę (18.05) po godz. 21.00.

kk/wmkor