Mikrohistorie, lokalne upamiętnienia, detale. Jak będzie ewoluowała pamięć o powstaniu warszawskim?
Minęło 80 lat. Na kolejnych uroczystościach rocznicowych prawdopodobnie nie będzie już powstańców. Czy to dobrze, że pamięć o zrywie będzie się odrywać od historycznego powstania warszawskiego, że to już będzie wydarzenie legendarne, zmitologizowane?
- Nie sądzę, żeby odejście pokolenia powstańców coś zmieniło - powiedział gość audycji "Historia bliska", prof. Michał Bilewicz. Zwrócił uwagę, że znaczące postacie powstania, ci, którzy podejmowali ważne decyzje, nie żyją od lat.
Mikrohistorie, lokalne upamiętnienia
"Miłość istnieje zawsze" - to hasło zeszłorocznych obchodów. Wygląda na to, że w przyszłości mniej będziemy mówić o traumie, wspominać liczbę ofiar, destrukcję totalną miasta, a bardziej skupiać się na mikrohistoriach, mikropamięciach, detalach.
- My to już obserwowaliśmy, w odniesieniu do historii powstania w getcie warszawskim. Kiedy zmarli ostatni przywódcy, Icchak Cukierman, Marek Edelman, kiedy już nie było świadków, którzy mogli zabrać głos, zaczęły się właśnie takie tematy jak miłość w getcie - zauważył prof. Bilewicz.
- Teraz jest taki moment, kiedy ludzie zaczynają się skupiać na tych nie wyłącznie heroicznych opowieściach, o których wcześniej nie mówiono, ponieważ monopol na opowiadanie historii mieli sami powstańcy - wskazał.
Jego zdaniem ważny będzie także motyw miasta, które powstało z ruin. - To się już dzieje na naszych oczach, mówię o zupełnie niesamowitym parku, który powstał na kopcu powstania warszawskiego - wskazał.
- Człowiek może dotknąć ruin przedwojennych budynków, zobaczyć zdjęcia, wyobrazić sobie skalę. Doświadczyć tej historii. Jednocześnie jest to miejsce bardzo zielone, w którym jest plac zabaw dla dzieci - opisywał gość Michała Wójcika.
>>>POWSTANIE WARSZAWSKIE - SERWIS SPECJALNY POLSKIEGO RADIA<<<
Nie zapomnieć, nie unikać dyskusji
Gość audycji "Historia bliska" podkreślił, że ważne jest, byśmy nie unikali mówienia o tym, jak traumatycznym doświadczeniem było powstanie warszawskie. - My szydzimy z tego. Mówimy, że to jest ciągłe kąpanie się w w traumie, że musimy z tym zerwać. Ja obawiam się, że może nastąpić w ogóle takie odwrócenie się od historii - przyznał.
- Dobrze jest o tej traumie mówić, ale skupiać się również na elementach, które dodają historii sprawczości. Czyli że nie tylko byliśmy ofiarami, ale że w tej trudnej sytuacji potrafiliśmy wziąć swój los we własne ręce - wytłumaczył.
Tytuł audycji: Historia bliska
Prowadził: Michał Wójcik
Gość: Michał Bilewicz (psycholog społeczny, socjolog, publicysta, doktor habilitowany nauk społecznych, profesor nadzwyczajny Uniwersytetu Warszawskiego, kierownik Centrum Badań nad Uprzedzeniami UW oraz wykładowca na Wydziale Psychologii UW)
Data emisji: 30.09.2024 r.
Godzina emisji: 21.10
kk/kmp
