Duet został założony przez dwie przyjaciółki w 2018 roku w Białymstoku. Wybrany repertuar wykonywany był często w rodzinnym domu Oli, gdzie obok muzyki cerkiewnej królował folklor kresowy. Jej przodkowie mówili „po swojemu”, czyli w języku „tutejszych” zamieszkujących wsie w okolicach Zabłudowa. Początki zespołu WSPAK były czysto wokalne. Z potrzeby wzbogacenia harmonii oraz poszerzenia środków wyrazu z biegiem czasu dołączone zostały instrumenty smyczkowe, takie jak: skrzypce, wiolonczela, suka biłgorajska, fidel płocka czy w s p a k. Instrument ten przypominający wyglądem i brzmieniem wiolonczelę, zbudowany jednak „na wspak" tradycyjnemu lutnictwu, zainspirował przyjaciółki na tyle, że jego nazwa stała się imieniem duetu.
Sprawdzimy też jak święta spędzają Litwini w Puńsku na Suwalszczyźnie. Nasz wileński korespondent Kamil Zalewski rozmawiał na ten temat z pochodzącą z tej miejscowości Litwinką, Julią Kosą-Valienie.
"Na zachód od Bugu. Dzienniki z Pogranicza" to książka ukraińskiej historyczki, antropolożki kultury dr Julii Bujskich. Jest to rodzaj reportażu antropologicznego. Powstała z dzienników terenowych i notatek podróżnych sporządzonych przez autorkę podczas badań etnograficznych i wędrówek po Polsce pomiędzy 2015 a 2018 rokiem. Każda część tej książki to historia z życia codziennego różnych ludzi na pograniczach administracyjnych, konfesyjnych, etnicznych, wyobrażonych, fantomowych. Julia Bujskich prowadziła badania na pograniczu polsko-ukraińskim, polsko-białoruskim i polsko-niemieckim. Wyniki badań zostały opisane w kilku artykułach naukowych, ale autorka postanowiła też podzielić się swoimi spostrzeżeniami w formie reportażowej i eseistycznej. Książka "Na zachód od Bugu. Dzienniki z Pogranicza" znalazła się w finale ukraińskiej Nagrody im. Jurija Szewelowa na najlepszą książkę eseistyczną. Rozmowa z autorką.
Na audycję Z muzyką po Kresach w sobotę (21.12) o godz. 18.10 zaprasza Mariana Kril.