Mija 106 lat od wybuchu powstania wielkopolskiego. Co wiemy o tym zrywie?

Jak rozpoczęło się powstanie wielkopolskie?

Dzień później, 27 grudnia, Niemcy zorganizowali w Poznaniu manifestację, w trakcie której m.in. zrywali polskie flagi. W odpowiedzi na ten akt w mieście wybuchły zamieszki, które przerodziły się w regularne walki. Armia powstańcza szybko zajęła większą część Prowincji Poznańskiej. Powstanie zakończyło się 16 lutego 1919 roku rozejmem w Trewirze. Zwycięstwo przypieczętował podpisany 28 czerwca 1919 roku traktat wersalski, w wyniku którego do Polski powróciła prawie cała Wielkopolska.

Rola kobiet w powstaniu

Paulina Kirschke przypomina, że dla powodzenia powstania wielkopolskiego niezwykle istotna była sieć działaczek i aktywistek. - Ich wkład był olbrzymi. Miał miejsce nie tylko w trakcie powstania czy kilka dni i miesięcy wcześniej. To była też ogromna praca Anieli Tułodzieckiej i Zofii Tułodzieckiej nad tym aby język polski funkcjonował w Poznaniu i Wielkopolsce. Tych wątków jest bardzo dużo - wyjaśnia w rozmowie z Grzegorzem Kalinowskim. 

Należy wspomnieć również o Helenie Paderewskiej, która występowała w grudniu 1918 roku w imieniu chorego męża. Przyjmowała m.in. liczne polskie delegacje. - Gdy Ignacy Paderewski zaniemógł, to właśnie ona przejęła funkcję osoby odpowiedzialnej za kontakty z tymi wszystkimi, którzy do hotelu Bazar zmierzali - wskazuje Ryszard Ćwirlej. Owe spotkania, zdaniem gościa Jedynki, były zaczynem tego, co na ulicach Poznania wydarzyło się 27 grudnia. 

Czy należycie upamiętniamy powstanie wielkopolskie?

Choć zwycięskie, powstanie wielkopolskie nie jest tak szeroko omawiane i świętowane, jak choćby powstanie warszawskie. - Mam poczucie, że my w ogóle słabo doceniamy te momenty, które nam się udały. Zdecydowanie bardziej lubimy wspominać to, co się nie udało. Jest to dla mnie zaskakujące za każdym razem. Ale też my Wielkopolanie jesteśmy bardziej od "roboty". Ta opowieść, zbieranie hołdów i robienie celebracji to coś nad czym musimy popracować - analizuje Kirschke. 

W poprzednich audycjach z cyklu:

kk/mg/pr