Szopki, pochód Lajkonika i Pałac "Krzysztofory". "Jedyne takie miejsce" z Krakowa

Czym jest Pałac "Krzysztofory"?

Pałac "Pod Krzysztofory" to zabytkowa kamienica znajdująca się w Krakowie, przy ul. Szczepańskiej 2, na rogu Rynku Głównego 35. Mieści się tu siedziba Muzeum Historycznego Miasta Krakowa. - Są trzy prawidłowe nazwy. Po prostu "Krzysztofory", Pałac "Pod Krzysztofory" i Pałac "Krzysztofory". Czasem można też spotkać wersję Pałac "Pod Krzysztoforami", ale ona jest niepoprawna - tłumaczy rzecznik Muzeum Historii Krakowa, Krzysztof Haczewski. 

Wszystko zaczęło się od św. Krzysztofa. Jego figura znajdowała się na fasadzie pałacu mniej więcej od roku 1380 do 1791. - Została ona zrzucona przez ówczesnego właściciela, prawdopodobnie był to ateista i nie chciał obecności świętej figury - wskazuje rozmówca Romana Czejarka. Dodaje, że św. Krzysztof został przywrócony podczas remontu sprzed czterech lat. - Ponieważ nie znaliśmy dokładnego wizerunku jest to twórczość współczesna, ale nawiązująca samej fasady - precyzuje. 

Muzeum Krakowa to tak naprawdę dziewiętnaście miejsc. Oddziały rozsiane po całym mieście, od Zwierzyńca po Nową Hutę. 

Miasto tradycjami kwitnące

Kraków to miasto pełne tradycji. Od lat, przy dźwięku krakowskich melodii wędruje Lajkonik wraz ze swoim orszakiem. - Zaczyna się na Zwierzyńcu, w jednej z krakowskich dzielnic. Końcowy fragment odbywa się na Rynku. Ma miejsce toast z prezydentem, a prezydent miasta oddaje haracz za pomyślność i szczęście dla miasta na przyszły rok - wyjaśnia Izabela Okręglicka z Centrum Interpretacji Niematerialnego Dziedzictwa Krakowa. Istotne są również np. Procesje św. Stanisława.

Skąd wzięła się tradycja szopek krakowskich?

Na szczególną uwagę zasługuje konkurs szopek krakowskich, trwające od roku 1937 roku. - Konkursu nie byłoby jednak gdyby nie całe dziedzictwo szopki krakowskiej. Mamy najstarsze figurki jasełkowe pochodzące z XIV wieku. Szopka kształtowała się przez wieki, początkowo prezentowana była w kościołach. Obok Świętej Rodziny czy Trzech Króli pojawiały się jednak również postacie, które można było zobaczyć na ulicach dawnego Krakowa - zauważa dr Andrzej Szoka. 

Figurkami poruszano, żacy odgrywali nawet konkretne scenki. - W XVIII wieku budziło to już zgorszenie. Scenki były żartobliwe, rubaszne więc ówcześni szopkarze musieli przenieść się w inne miejsce. Do domów prywatnych, do karczm, gdzie byli zapraszani nie tylko z figurkami, ale również z pewną konstrukcją, z ruchomą sceną. Zaczęto nawiązywać do architektury Krakowa - podkreśla gość Programu 1 Polskiego Radia. 

Po II wojnie światowej zainteresowanie szopkarzami i ich spektaklami zaczęło spadać. Urzędnicy i działacze kultury postanowili ten trend odwrócić. - Przede wszystkim Jerzy Dobrzycki, ówczesny dyrektor Biura Propagandy Miasta Krakowa pomyślał, że tych szopkarzy trzeba zachęcić na nowo - słyszymy. W pierwszej edycji konkursu pojawiło się ponad 80 szopek, a udział wzięło również kilka kobiet. W tym roku zgłoszono 226 szopek. 

Urodziny Wyspiańskiego w Rydlówce

Kluczową postacią dla Krakowa był i nadal jest Stanisław Wyspiański. Jego wpływ na nasze myślenie o sztuce jest niebagatelny, a artystyczne projekty jego autorstwa wpłynęły na życie codziennie mieszkańców Krakowa. - Urodził się 15 stycznia 1869 roku. My świętujemy przez cały tydzień, ale 17 odbywa się premiera spektaklu "Wesele". Gramy w Rydlówce czyli miejscu, które natchnęło Wyspiańskiego do napisania tego dramatu - tłumaczy kustosz, Ewelina Radecka. 

Inicjatywa zrodziła się z działań oddolnych i przyszła wprost z Gdańska. - Janusz Klemens prowadzi tam Teatr "Ambasador" i on przyjechał do nas z młodzieżą z VII Liceum Ogólnokształcącego w Gdańsku. My dołączyliśmy aktorów z Teatru "Złoty Róg" działającym przy Towarzystwie Przyjaciół Bronowic. Tak powstał spektakl. Próby były intensywne zarówno w Gdańsku jak również w Krakowie. Wszystko zwieńczy się 17 stycznia, premierą o godz. 19 - podsumowuje rozmówczyni Romana Czejarka. 

mg/zch