Zamiana zamków w obiekty pseudohistoryczne. Dlaczego ruin nie należy ruszać?

Polski Komitet Narodowy Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków ICOMOS-POLSKA wskazał, że w ostatnich latach w Polsce obserwujemy nasilenie działań inwestycyjnych określanych jako "odbudowy" lub częściowe odbudowy historycznych zamków.

Według ICOMOS-POLSKA działania te prowadzą do przekształcania ruin w obiekty współczesne o formach pseudohistorycznych lub w sztuczne ruiny - do fałszowania zabytków i nieodwracalnego zniszczenia ich autentyzmu, a tym samym wartości zabytkowych, jak też degradacji krajobrazu kulturowego.

Komitet podkreślił, że takie działania są sprzeczne z zasadami i duchem ochrony kulturowego dziedzictwa. Przypomniał, że ruiny historyczne uznawane są za zabytki, dla których stan ruiny jest stanem naturalnym i właściwym. "Autentyzm jest główną wartością architektoniczno-przestrzenną, artystyczną i cechą historycznej ruiny" - zaznaczono.

Nie można robić, co się chce

Jak zauważył gość audycji "Eureka" dr hab. Bogusław Szmygin, prezes Polskiego Komitetu Narodowego Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków ICOMOS-POLSKA, odbudowanie ruiny historycznej oznacza bardzo głęboką ingerencję. - Współczesny obiekt musi mieć wszystkie instalacje techniczne. Ocieplenie, ogrzewanie, okna. Doprowadzoną wodę, kanalizację. Musi spełniać wymogi przeciwpożarowe, musi mieć wentylację - wymienił.

Rozmówca Anny Stempiak zauważył, że zachowanie ruin w nienaruszonym stanie ma też znaczenie, jeśli chodzi o badania naukowe. - Tylko nieprzekształcony zabytek, nawet jeśli to są tylko jego resztki, może być przedmiotem badania naukowego. Dziś dysponujemy technikami, które jeszcze kilkanaście lat temu były zupełnie nie do pomyślenia, np. badając skład zaprawy jesteśmy w stanie precyzyjnie ustalić, z czego ona była wykonana, przypisać ją do konkretnego okresu, warsztatu artystycznego - wyjaśnił.

- Konserwacja zabytków nie jest nauką precyzyjną. Są możliwe bardzo różne rozwiązania. Natomiast absolutnie nie oznacza to, że panuje woluntaryzm, że można robić, co się chce, w sposób dowolny budować, przekształcać zabytki - powiedział gość radiowej Jedynki.

Czytaj także:

Pozostałe tematy w audycji:

Drapieżne śledzie w Bałtyku. Śledzie żywią się planktonem, czyli drobnymi roślinami, skorupiakami i larwami ryb. Jak jednak wyśledzili naukowcy z Uniwersytetu w Uppsali w Szwecji, nie wszystkim bałtyckim śledziom wystarcza plankton. Gość: dr hab. Szymon Smoliński z Morskiego Instytutu Rybackiego w Gdyni.

Jesteśmy otoczeni zapachami. Wszystko ma zapach. Jak powstają zapachy, o ich historii i nowoczesnych odpowiednikach naturalnych olejków porozmawialiśmy z Moniką Kaletą, chemiczką, ekspertką w dziedzinie tworzenia kompozycji zapachowych.

Czytaj także: