"Dama z gronostajem". Jakie tajemnice wiążą się z tym obrazem?

Gość Programu 1 Polskiego Radia zwraca uwagę, że "Dama z gronostajem" to najcenniejszy obraz, jaki znajduje się w polskich zbiorach. A warto pamiętać, że w naszych muzeach oglądać możemy również dzieła Rembrandta. - Trudno to porównywać. Do dziś zachowało się dziesięć obrazów Leonarda da Vinci. Tymczasem Rembrandt stworzył tych dzieł sześćset, według dawnych szacunków, lub co najmniej trzysta, według najnowszych badań. To zupełnie inne malarstwo - precyzuje. 

Jak obraz trafił do Polski?

Obraz znany również jako "Dama z łasiczką" namalowany został w latach 1489-1490 w Mediolanie. To portret Cecylii Gallerani, kochanki księcia Ludwika Sforzy. Ok. roku 1800 kupił go dla swojej matki książę Adam Jerzy Czartoryski. - Izabela mawiała, że nie lubi malarstwa. Chciała, by przywożono jej różne skorupy i fragmenty starych budowli. I oto syn, który sam rysował, kupił dla matki obraz. Nie wiemy dokładnie kiedy, nie wiemy gdzie i nie wiemy za ile - podkreśla Katarzyna Bik. 

Burzliwe losy "Damy z gronostajem"

Obraz zawisł początkowo w Domu Gotyckim, ale w kolejnych dekadach jego losy były niezwykle burzliwe. Po wybuchu powstania listopadowego Izabela Czartoryska ucieka do majątku w Galicji, a wszelkie zbiory zostają ukryte w najróżniejszych miejscach. - Po pewnym czasie, nocami, przewozi się te rzeczy do Paryża. Czartoryski kupuje tam Hôtel Lambert, remontuje go i urządza mieszkanie. "Dama z gronostajem" trafia do prywatnych apartamentów - wyjaśnia rozmówczyni Marka Stremeckiego. 

Obraz znajduje się tam przez ponad 30 lat, ale w związku z trwającą wojną prusko-francuską Czartoryscy przenoszą swoje zbiory do Krakowa. W roku 1876 w nowo otwartym Muzeum Czartoryskich portret Cecylii zostaje po raz pierwszy wystawiony na widok publiczny. - Po wybuchu I wojny światowej ordynat chce uchronić zbiory i wysyła je do Drezna. Niemcy rzeczywiście zapewnili bezpieczeństwo, ale nie chcieli obrazu oddać - słyszymy. Ostatecznie obraz wrócił do Polski w roku 1920. 

---

Jakie były dalsze losy obrazu? O tym w audycji "Historia bliska".

Zobacz także: