"Niesamowity projekt, który w teorii nie powinien działać". Jak funkcjonuje Wikipedia?

Czym jest Wikipedia?

Gość "Czterech pór roku" to pierwsza osoba spoza Stanów Zjednoczonych i Europy Zachodniej, która znalazła się w Radzie Powierniczej Fundacji "Wikimedia", zajmującej się Wikipedią. To największa encyklopedia dostępna za darmo i robiona za darmo, ale z konkretnymi zasadami publikacji haseł. - Wikipedia nie ugięła się i nie ugnie przed życzeniami i żądaniami nikogo kto chce ingerować w treść publikowanych haseł, bo nie jest organizacją komercyjną i to wyróżnia ją od innych serwisów internetowych - zaznacza. 

Miliarder Elon Musk już w ubiegłym roku proponował milion dolarów, by zmienić nazwę Wikipedii, a dostęp do niej zablokowały rządy Rosji, Turcji czy Chin.

Kiedy powstał ten projekt?

Wikipedia powstała w stycznia 2001 roku. Projekt przez lata stał się integralnym elementem internetu, bez którego trudno dziś wyobrazić sobie przeglądanie sieci. Od czasu powstania, rozrosła się do rozmiarów największej encyklopedii dostępnej w Internecie. W 2006 roku została nazwana przez tygodnik "Time" kosmicznym kompendium wiedzy (cosmic compendium of knowledge).

W wersji angielskiej Wikipedia ma 7 milionów haseł, w wersji polskiej ponad milion. Dostęp jest darmowy, a hasła mogą pisać wszyscy, ale są precyzyjne reguły, które nie zmieniają się od początku.

Jakie zasady rządzą Wikipedią?

W angielskiej wersji nie można na przykład samemu pisać haseł o sobie. Polskie zasady nie są tak rygorystyczne, ale prof. Dariusz Jemielniak wręcz zniechęca użytkowników do pisania autobiograficznego. - Jest spore ryzyko, że takie osoby nie będą w stanie oddzielić informacji obiektywnych od subiektywnych i napisać tego w sposób neutralny. Lepiej, by zrobił to ktoś kto ma mniej emocjonalny stosunek do opisywanej osoby - precyzuje.

Żeby hasło pojawiło się na Wikipedii konieczne jest także podanie źródła, ale - jak podkreśla gość Jedynki - "źródło musi być wiarygodne". To artykuł naukowy, albo publikacje, które mają wiarygodność dostosowaną do wagi tematu (inne na przykład w przypadku hasła o leku na raka, a inne przy haśle dotyczącym aktora czy wokalisty.

---

Wikipedię tworzą wszyscy, ale też cała społeczność kontroluje i weryfikuje to co pojawia się w serwisie. Do tego jasne zasady publikacji, źródła informacji. To - zdaniem Dariusza Jemielniaka powoduje, że Wikipedia jest wiarygodnym źródłem wiedzy.

Wikipedia jest darmowa, bo tworzą ją wszyscy. A koszty (serwerów, działu prawnego czy zarzadzania organizacją) około 200 milionów rocznie, pokrywane są z dotacji od ludzi. W 2016 roku Wikipedia stała się piątym najpopularniejszym serwisem internetowym na świecie.

Czytaj także:

Tytuł audycji: Cztery pory roku

Prowadzenie: Roman Czejarek

Gość: profesor Dariusz Jemielniak (badacz społeczny i wieloletni członek rady powierniczej Wikimedia Foundation, zajmującej się Wikipedią)

Data emisji: 5.02.2025 r.

mt/mg/ans