Nie Gutenberg, a chiński rzemieślnik Bi Sheng. Kto tak naprawdę wynalazł ruchomą czcionkę?

Data publikacji: 24.02.2025 07:35
Ostatnia aktualizacja: 24.02.2025 18:05
Ten tekst przeczytasz w 1 minutę
Kto tak naprawdę wymyślił ruchomą czcionkę?
Kto tak naprawdę wymyślił ruchomą czcionkę?, Autor - pixiaomo/Shutterstock
Johannes Gutenberg bywa błędnie uważany za wynalazcę ruchomej czcionki. Ponad 400 lat wcześniej, w roku 1041, na taki pomysł wpadł pewien chiński rzemieślnik, Bi Sheng. Czcionki dla pojedynczych znaków tworzył w wypalanej glinie, a następnie ciasno układał w żelaznej ramie, która tworzyła matrycę. 

Dlaczego jednak ta innowacja nie sprawdziła się w Chinach? Okazuje się, że przyczyną "porażki" tego pomysłu była zbyt duża liczba znaków w chińskim piśmie - ok. 7-9 tys. Jak zatem Chińczycy rozwiązali ten problem i jak dziś piszą na klawiaturze komputera czy telefonu?

Gość: Albert Kozik z Zakładu Sinologii Wydziału Orientalistycznego UW oraz Wydziału Nauk o Kulturze i Sztuce UW.

POSŁUCHAJ

42:00

Nie Gutenberg, a chiński rzemieślnik Bi Sheng. Kto tak naprawdę wynalazł ruchomą czcionkę? (Eureka/Jedynka)

 

W audycji również:

Szubienice stawiano na wzgórzach nieopodal murów miejskich, by skazańcy byli widoczni z daleka jako przestroga dla wszystkich łamiących prawo. Przez pięć lat na Uniwersytecie Wrocławskim prowadzono projekt badawczy, którego celem była odnalezienie tego rodzaju miejsc kaźni zlokalizowanych niegdyś na Dolnym Śląsku. Właśnie ukazała się praca podsumowująca te badania. 

Goście: dr Karolina Wojtucka i dr Daniel Wojtucki z Instytutu Historycznego Uniwersytetu Wrocławskiego.

- Czy żyjemy w antropocenie - epoce naznaczonej silnym oddziaływaniem człowieka na ekosystem i geologię naszej planety? Pomysł, by "zakończyć" holocen i wyznaczyć nową epokę w dziejach Ziemi pojawił się w 2000 roku. Jego autorem był noblista z chemii - prof. Paul Crutzen, który początek antropocenu wiązał z wybuchem rewolucji przemysłowej w XIX wieku. Ale to nie jedyna cezura brana pod uwagę. Zmiany w ekosystemach i w społeczeństwach dawnych epok bada prof. Adam Izdebski - historyk i ekolog, który będzie gościem "Eureki".

Gość: Prof. Adam Izdebski z Uniwersytetu Jagiellońskiego, kierownik zespołów badawczych w Max Planck Institute of Geoanthropology w Jenie (Niemcy) oraz w Centrum Badania Ryzyka Systemowego na UW.

Tytuł audycji: Eureka

Prowadziła: Katarzyna Kobylecka

Goście: dr Karolina Wojtucka i dr Daniel Wojtucki Instytut Historyczny UWr), Albert Kozik (Zakład Sinologii Wydziału Orientalistycznego UW oraz Wydziału Nauk o Kulturze i Sztuce UW), prof. Adam Izdebski (Uniwersytet Jagielloński)

Data emisji: 21.02.2025 r.

Godzina emisji: 19.10

kk/ans

cover
Odtwarzacz jest gotowy. Kliknij aby odtwarzać.