Dynastia Jagiellonów. Jak wyglądali władcy z jednego z najważniejszych rodów Europy?

Data publikacji: 23.03.2025 13:50

Ostatnia aktualizacja: 23.03.2025 13:56

Ten tekst przeczytasz w 1 minutę

Zygmunt Stary i Bona. Grafiki komputerowe wykonane przez Mateusza Doroszko z firmy AI REV, Autor - Katarzyna Kobylecka/Polskie Radio

Dzięki współpracy historyków, artystów i ekspertów od sztucznej inteligencji po raz pierwszy możemy zobaczyć wiernie odtworzone wizerunki władców i władczyń z dynastii Jagiellonów, jednego z najważniejszych rodów w historii Polski i Europy Środkowej. Każdy portret powstał na podstawie szczegółowych analiz źródeł historycznych, opisów i artefaktów, które analizowała prof. Bożena Czwojdrak.

POSŁUCHAJ

42:12

Dynastia Jagiellonów. Jak wyglądali władcy jednego z najważniejszych rodów Europy? (Jedynka/Eureka)

Efekty pracy specjalistów zostaną opublikowane w kwietniowym numerze National Geographic Polska. A już teraz opowiedziała o nich w "Eurece" prof. Bożena Czwojdrak z Zakładu Historii Średniowiecza Instytutu Historii Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.

Jadwiga Andegaweńska, Zygmunt August i Władysław Jagiełło. Rysunki autorstwa Marcina Bondarowicza, a grafika komputerowa to dzieło Mateusza Doroszko z firmy AI REV. Zdjęcia wykonała Katarzyna Kobylecka z Polskiego Radia.

Poza tym w audycji:

- Od prawie 150 lat badacze próbują rozwiązać zagadkę intrygujących grobów, które powstawały na Mazowszu od połowy XI do XIII wieku. W żadnym innym regionie średniowiecznej Polski nie ma tego typu cmentarzysk, na których pochówki wieńczy owalna lub prostokątna obstawa kamienna. Do tej pory takie konstrukcje przywodziły na myśl raczej skandynawskie niż słowiańskie praktyki sepulkralne. Kim byli ludzie kultywujący tę specyficzną formę obrządku pogrzebowego?

Na to pytanie chcą odpowiedzieć specjaliści realizujący interdyscyplinarny projekt badawczy, w którym analizie antropologicznej, genetycznej i archeologicznej zostały poddane zachowane szczątki dawnych mieszkańców Mazowsza. Wynikami podzielił się z nami prof. Andrzej Buko z Instytutu Archeologii i Etnologii PAN, szef projektu.

- Pod koniec XIX wieku, w chińskiej Mandżurii powstała polska "enklawa". W niewielkiej wiosce Harbin zaczęli osiedlać się Polacy sprowadzeni tam do budowy Kolei Wschodniochińskiej. Powstały polskie szkoły, organizacje, kościół, wychodziła polskojęzyczna prasa. Absolwentem tamtejszego gimnazjum był m.in. Teodor Parnicki. W szczytowym momencie w rozrastającym się mieście mieszkało nawet 10 tys. naszych rodaków.

Historię Harbińczyków przypomniał prof. Hubert Chudzio z Instytutu Historii i Archiwistyki Uniwersytetu KEN w Krakowie, dyrektor Centrum Dokumentacji Zsyłek, Wypędzeń i Przesiedleń.

Zobacz także:

Tytuł audycji: Eureka

Prowadziła: Katarzyna Kobylecka

Goście: prof. Andrzej Buko (Instytut Archeologii i Etnologii PAN), prof. Bożena Czwojdrak (Zakład Historii Średniowiecza Instytutu Historii Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach), prof. Hubert Chudzio (Instytut Historii i Archiwistyki Uniwersytetu KEN w Krakowie, dyrektor Centrum Dokumentacji Zsyłek, Wypędzeń i Przesiedleń)

Data emisji: 21.03.2025 r.

Godzina emisji: 19.13