"Sanatorium Pod Klepsydrą według Braci Quay" - odważna adaptacja prozy Schulza
"Sanatorium pod klepsydrą" w reżyserii Wojciecha Jerzego Hasa z 1973 roku udowodniło, że prozę Brunona Schulza da się przenieść na ekran kinowy. Jako drudzy spróbować postanowili amerykańscy bracia bliźniacy, twórcy filmowych animacji Stephen i Timothy Quay.
Bracia Quay swoje zainteresowanie Europą Wschodnią i prozą Schulza zawdzięczają Andrzejowi Klimowskiemu, mieszkającemu w Londynie grafikowi i malarzowi. Klimowski jest autorem plakatu do ich pierwszego pełnometrażowego filmu - "Instytut Benjamenta". W 1986 roku powstała "Ulica krokodyli". Produkcja stała się jedną z najbardziej nagrodzonych animacji w historii kina. Od tego czasu bracia Quay myśleli o tym, jak oddać hołd twórczości Schulza.
Film "Sanatorium Pod Klepsydrą według Braci Quay" powstawał aż 19 lat. To hybryda animacji lalkowej i zdjęć aktorskich. Przedsięwzięcie udało się m.in. dzięki zaangażowaniu Telewizji Polskiej i British Film Institute. Produkcja została zrealizowana po polsku z polską ekipą i aktorami, a jej polską producentką jest Izabela Kiszka-Hoflik. W filmie wystąpili: Wioletta Kopańska, Andrzej Kłak oraz Tadeusz Janiszewski, aktor Teatru Ósmego Dnia.
O czym jest "Sanatorium Pod Klepsydrą"?
Opublikowane w 1937 roku "Sanatorium Pod Klepsydrą" Brunona Schulza to swoista kontynuacja "Sklepów cynamonowych", jednego z najbardziej oryginalnych zbiorów opowiadań literatury dwudziestolecia międzywojennego. To zbiór opowieści snutych przez Józefa, alter ego pisarza. Rzeczywistość swobodnie miesza się w nich ze światem fantazji. Przedmioty nabierają właściwości istot żywych, a zwierzęta uzyskują cechy ludzkie.
W filmie "Sanatorium Pod Klepsydrą według Braci Quay" Józef odwiedza sanatorium doktora Gotarda u podnóża Karpat, w którym leczył się jego ojciec. W uzdrowisku cofnięto zegary, by zmarli nie zorientowali się, że są martwi. W tym tajemniczym miejscu ich życie jeszcze się nie skończyło, czas nie przeminął. Dzięki niezwykłej maszynie, w której zatrzymane są wspomnienia, Józef spotyka ojca w wielu wcieleniach na różnych etapach życia. Stopniowo godzi się ze stratą.
Czytaj także:
"Sanatorium Pod Klepsydrą" wyróżnione w Wenecji
Premiera "Sanatorium Pod Klepsydrą według Braci Quay" odbyła się na festiwalu w Wenecji w prestiżowym konkursie Giornate degli Autori, gdzie animacja otrzymała wyróżnienie Musa Cinema & Arts Award. Film otwierał też London Film Festival i znalazł się w czołówce najbardziej docenionych dzieł 2024 International Cinephile Society, zrzeszającego krytyków filmowych z pięciu kontynentów.
kk
