"Spójrz wstecz Ajonie"

Od wtorku 8 czerwca na antenie Jedynki w "Lekturach przed północą", Sławomira Łozińska czyta fragmenty książki Barbary Toporskiej "Spójrz wstecz Ajonie". W audycji Anny Lisieckiej - o tej mało znanej w Polsce autorce, żonie nieugiętego pisarza drugiej, wielkiej emigracji, świadka ekshumacji grobów oficerów polskich w Katyniu.

Barbara Toporska urodziła się w 23 sierpnia 1913 r. w Warszawie. Uczęszczała początkowo do Gimnazjum im. Emilii Plater, czyli słynnych Platerek. Od roku 1930 mieszkała w Poznaniu i tam na Uniwersytecie Poznańskim ukończyła polonistykę. W 1934 r. wyjechała do Wilna, gdzie rozpoczęła pracę w "Dzienniku Słowo". 3 maja 1939 r. wyszła za mąż za Józefa Mackiewicza i zamieszkali w Czarnym Borze pod Wilnem. Za czasów litewskich publikowała w "Gazecie Codziennej", gdzie redaktorem naczelnym i wydawcą był jej mąż.

Zdaniem autorki audycji Anny Lisieckiej, za mało mówi się o żonach pisarzy. A o żonach Wyspiańskiego czy Joyca, można napisać według niej traktaty o tym, jak te kobiety powstrzymywały czy w jakiś sposób stymulowały pracę tych neurotycznych pisarzy.

- W ogóle wiemy o nich zbyt mało. Zwykle pisało się o żonach pisarzy wtedy, kiedy one spełniały jakąś szczególną rolę negatywną. W wyobrażeniach publicznośći literackiej mniej doceniano te żony wspomagające telenty literackie - mówi prof. Wacław Lewandowski z Instytutu Literatury Polskiej Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.

- W przypadku Barbary Toporskiej mamy do czynienia z żoną wybitnego pisarza, która odegrała niezwykle ważną rolę w jego życiu, w jego możliwościach pracy. Ale mamy tu do czynienia z wybitną pisarką, która ma wspaniały własny dorobek - dodaje prof. Lewandowski.

prowadziła Anna Lisiecka

(pm)