Rodzina Carossich. Włosi, którzy wybrali Polskę za swoją ojczyznę

Do Polski Jan Filip Carossi przybył po pierwszym rozbiorze Polski, w którym "odpadły" od Korony m.in. kopalnie soli: Wieliczka i Bochnia. Jan Filip Carossi otrzymał od króla zadanie odszukania i rozpoznania krajowych możliwości wydobycia rud metali i soli kamiennej. Sól w tamtych czasach była bardzo droga i potrzebna. Dochody uzyskane z pozyskania tych surowców mineralnych miały rozwiązać problemy finansowe Rzeczypospolitej. Dokonania J.F. Carossiego dla górnictwa krajowego zyskały uznanie króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Z uwagi na ogromną wiedzę i doświadczenie z dziedziny mineralogii, otrzymał  z nominacji króla, urząd nadzorcy gabinetu historii naturalnej, znajdującego się na Zamku Królewskim w Warszawie. W dniu 17 września 1776 r. otrzymał patent oficerski i rangę kapitana w regimencie hetmana litewskiego – Michała Kazimierza Ogińskiego. W latach 1777 -1788 J.F. Carossi podjął prace górnicze w Małopolsce i księstwie siewierskim. Przeprowadzone przez niego studia geologiczne na tych zachodnio-południowych terenach  Polski, sfinansował sam król S. A. Poniatowski. Nagrodą i wyróżnieniem za pracę był awans na dyrektora górnictwa Rzeczypospolitej.

Opublikował 3 prace (w języku francuskim i niemieckim) z zakresu mineralogii i geologii Polski. Najważniejsze dzieło nosi tytuł: "Reisen durch verschiedene polnische Provinzen, mineralogischen und anderen Inhalts" (Podróże po różnych prowincjach Polski, obserwacje mineralogiczne i inne). Zostało ono wydane w dwóch  tomach w 1781 i 1784 r. w Lipsku. W 2018 r. pierwszy raz przetłumaczono je na język polski. 

F. Carossi był także obdarzony doskonałym piórem reportażysty. Informacje geologiczne są przeplatane opisami miejscowości, relacjami ze spotkań z ciekawymi ludźmi i przygód samego autora. Relacjonował też swoje spostrzeżenia natury politycznej a jego komentarze polityczne rozbudzały nadzieje na odrodzenie z upadku Rzeczypospolitej.

Dowiemy się też o losach synów i wnuków J.F. Carossiego: Bogusława, Antoniego i Bronisława, którzy byli powstańcami i walczyli z okupantem w Powstaniu Styczniowym. Bronisław Carossi po odzyskaniu niepodległości przez Polskę w 1918 r z inicjatywy Józefa Piłsudskiego, w dowód uznania za walkę powstańczą przez wiele lat piastował stanowisko V-ce Prezesa Stowarzyszenia Weteranów 1863 r.

O rodzie Carossich, o ich potencjale intelektualnym, który skierowali na czynienie dobra i na pożytek naszego kraju opowiedzieli w "Ludziach Niepodległości": Andrzej Chojnacki - historyk i Joanna Moraczewska Gwiazdowska - pra, pra, prawnuczka J. F. Carossiego.

Tytuł audycji: Ludzie niepodległości

Prowadzi: Artur Wolski

Gość: Joanna Moraczewska Gwiazdowska (z rodu Carossich),  Andrzej Chojnacki (historyk) 

Data emisji: 22.07.2019

Godzina emisji: 21.10

K.A