Hetman Stanisław Żółkiewski, czyli pogromca Moskwy

Sejm ustanowił 2020 Rokiem Hetmana Stanisława Żółkiewskiego, aby przypomnieć i docenić: "wybitnego wodza w dziejach oręża polskiego, pełniącego szereg najważniejszych urzędów I Rzeczypospolitej: sekretarza królewskiego, hetmana polnego koronnego, kasztelana lwowskiego, wojewody kijowskiego, a w końcu hetmana wielkiego koronnego i kanclerza wielkiego koronnego. Stanisław Żółkiewski brał udział we wszystkich wojnach toczonych przez Rzeczpospolitą w drugiej połowie XVI wieku i początkach XVII wieku. Najpierw walczył u boku doświadczonego wodza i kanclerza Jana Zamoyskiego, uczestniczył w wyprawach przeciw Habsburgom i Moskwie, na Mołdawię i Wołoszczyznę, później zwyciężał, dowodząc samodzielnie w wielu kampaniach przeciwko Rosji, Szwecji, Kozakom, Turcji i Tatarom".

Ruszył na Moskwę

Największym sukcesem Stanisława Żółkiewskiego była bitwa pod Kłuszynem w 1610 roku. Hetman poprowadził niespełna 3 tysiące żołnierzy, którzy stanęli wówczas naprzeciwko kilkakrotnie większej armii.

- Kampania kłuszyńska należy do bitew, które stanowią perłę w dowodzeniu Żółkiewskiego. Tutaj jednak nie jest najistotniejsze nawet zwycięstwo kłuszyńskie, tylko wykorzystanie polityczne tej bitwy. Żółkiewski poszedł za ciosem, a więc korzystając z poparcia kilku rodów bojarskich ruszył na Moskwę - mówi prof. Mirosław Nagielski z Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego.

Zwycięstwo Stanisława Żółkiewskiego nad silniejszym przeciwnikiem kontrastowało z porażką armii królewskiej pod Smoleńskiem, dlatego starano się pomniejszyć jego zwycięstwo pod Kłuszynem. Sukces hetmana docenili dopiero historycy.

Zginął pod Cecorą

Stanisław Żółkiewski zginął 7 października 1620 roku w Mołdawii na polu bitwy z Turkami i Tatarami pod Cecorą. - Klęska cecorska w jakiś sposób wpłynęła motywacyjnie na stan Rzeczypospolitej (…). Wystawiono dość dużą armię, która rok później przeciwstawiła się w obozie chocimskim Osmanowi II. Również to zawdzięczamy tej heroicznej postawie Żółkiewskiego - opowiada prof. Mirosław Nagielski.

Tytuł audycji: Eureka

Prowadziła: Dorota Truszczak

Gość: prof. Mirosław Nagielski (Instytut Historyczny Uniwersytetu Warszawskiego)

Data emisji: 3.03.2020 

Godzina emisji: 19.07

DS