"Moje książki" - Litwini i Polacy w XVII i XVIII wieku

W "Silva rerum III" jest rok 1748. Książę Michał Kazimierz Radziwiłł "Rybeńko" powierza głównemu bohaterowi tajną misję. Piotr Antoni Narwojsz jest ekonomem i powiernikiem księcia Radziwiłła "Rybeńko". Ma pojechać do kuzyna Marcina Mikołaja Radziwiłła i sprawdzić, czy prawdą są plotki o jego szaleństwie, o potwornych eksperymentach, które przeprowadza, i o tym, że zamierza przejść na judaizm. Książę Marcin Mikołaj Radziwiłł rzeczywiście przez lata przetrzymywał w zamknięciu żonę i dzieci, trzymał harem złożony z bardzo młodych dziewcząt porwanych lub kupowanych od wiejskich rodzin, palił, mordował.

- Zacznijmy od tego, że prawie każda postać z "Silva rerum" aż do wileńskich kramarzy, których nazwiska znamy z relacji po pożarze, to są postacie historyczne, aż do tych drobnych drugoplanowych czy trzecioplanowych - mówi autorka. Wyjaśnia, że lubi przypomnieć tych, którzy zazwyczaj zostają poza obrębem wielkiej historii, bo dla niej oni są nie mniej ciekawi.

Piotr Antoni Narwojsz to jest postać historyczna, rzeczywiście był ekonomem Radziwiłłów, który opiekował się przede wszystkim jurysdyką Radziwiłłów w Wilnie. Dla Kristiny Sabaliauskaite drugą najważniejszą postacią historyczną nie jest "Rybeńko" ani Hieronim Florian Radziwiłłowie, lecz tylko Marcin Mikołaj Radziwiłł. Nas, współczesnych, jego zachowanie może dziwić, ale w XVIII w. nie wywoływało takiego zdumienia. Poczucie bezkarności było charakterystyczne dla ówczesnej arystokracji całej Europy.

Pisarka wspomina, że kilka lat temu pojechała na Sycylię do Catanii, trochę zna tamtejszego księcia Bolka di Palermo Castello, który opowiadał, że jego przodkowie w XVIII w. zachowywali się podobnie. - Jakaś tam prababcia, która zamurowała w ścianie pałacu na żywo kochankę męża i tak dalej, i tak dalej - mówi. Zaznacza, że my wyobrażamy sobie połowę osiemnastego wieku, rococo, jak taki styl z porcelany, z pozłoceniami, taki bardzo pastoralny, kurtuazyjny, ale on ma w sobie też swoją ciemną stronę. I ta ciemna strona jest związana z takim poczuciem bezkarności, szaleństwem, próbą przekroczenia wszystkich możliwych ludzkich granic. - I właśnie o tej ciemnej stronie tej różowej epoki rococo chciałam opowiedzieć w swojej powieści - wyjaśnia.

Od 22 lutego do 14 marca - od poniedziałku do piątku ok. godz. 21.45, a w soboty i niedziele ok. 20.45 - zapraszamy w Programie 1 Polskiego Radia do słuchania fragmentów książki "Silva rerum III" Kristiny Sabaliauskaite (Wydawnictwo Literackie). Czyta Wiktoria Gorodecka.

W audycji również rekomendacje literackie Tadeusza Lewandowskiego.

Czytaj także:

Tytuł audycji: Moje książki

Prowadzi: Magda Mikołajczuk

Gość: Kristiny Sabaliauskaite (autorka trylogii "Silva rerum")

Data emisji: 25.02.2021 

Godzina emisji: 21.11

ag