Wojciech Jerzy Has. Wspomnienie o wybitnym polskim reżyserze

Doceniany za granicą 

W polskim środowisku filmowców Wojciech Jerzy Has wydaje się mniej ceniony niż np. w amerykańskim. - To jest jeden z tych reżyserów docenianych bardziej za granicą, głównie może dlatego, że jak byśmy stosowali ten stary podział na twórców wierzących w obraz i twórców wierzących w rzeczywistość, to Wojciech Jerzy Has jako wizjoner, malarz, autor filmowy zdecydowanie zalicza się do grupy pierwszej - mówi w "Magazynie Bardzo Filmowym" Katarzyna Wajda z Filmoteki Narodowej. - Uważał, że kino jest sztuką, której zadaniem nie jest proste rejestrowanie rzeczywistości, tylko to jest rodzaj ekspresji artystycznej. Jego twórczość była bardzo autorska - dodaje. 

Jak podkreśla Katarzyna Wajda, reżyser był twórcą osobnym, konsekwentnie idącym swoją drogą, budującym każdą kolejną produkcją "swój filmowy świat". -  Swój, mimo że inspirowany literaturą - mówi. - Wszystkie filmy Hasa, począwszy od debiutanckiej "Pętli" wg Hłaski, to są adaptacje literatury - dodaje. 

"Sanatorium pod klepsydrą"

Film to swobodna adaptacja prozy Brunona Schulza, oparta głównie na opowiadaniu tytułowym ze zbioru "Sanatorium pod klepsydrą" (1937) oraz opowiadaniu "Wiosna" z tego samego zbioru. Stanowi surrealistyczną opowieść o młodym człowieku przybywającym do tytułowego sanatorium zawieszonego w czasie i przestrzeni. Wojciech Jerzy Has wyreżyserował "Sanatorium pod klepsydrą" w 1973 roku. 

- Jest to film bardzo trudny, nie ma co ukrywać, że nie dla każdego, zresztą Has nie widział siebie jako reżysera, który robi takie filmy. To jest kino artystyczne, wymagające pewnej wrażliwości, dobrej woli widza, żeby wejść w ten świat - ocenia gość audycji. 

źródło: WFDiF - Studio Filmowe Kadr/Youtube

Film jest opowieścią o młodym człowieku, Józefie. Podróżując pociągiem prowadzonym przez ślepego konduktora, Józef zostaje przezeń zbudzony i wyskakuje z zatrzymanego pociągu. Dociera do Sanatorium pod Klepsydrą, prowadzonego przez doktora Gotarda. Ten pokazuje młodzieńcowi jego leżącego w łóżku, bliskiego śmierci Ojca, po czym informuje Józefa, iż "śmierć ojca nie doszła jeszcze do skutku, ta śmierć, która go w pańskiej ojczyźnie dosięgła".

Czytaj także: 

Karierę reżyserską Wojciech Jerzy Has zaczynał jako realizator socrealistycznych dokumentów. W 1957 wyreżyserował swój pierwszy pełnometrażowy film fabularny, "Pętlę". Uznawany za jednego z najważniejszych twórców epoki polskiej szkoły filmowej. Sławę zdobył jednak przede wszystkim jako realizator późniejszych onirycznych interpretacji uznanych dzieł literackich. W swojej twórczości stale poruszał motywy izolacji, przemijania i przeznaczenia człowieka.

Ponadto w audycji mówiliśmy o 60. urodzinach Eddiego Murphy'ego oraz rocznicy premiery "Pół żartem, pół serio" Billy'ego Wildera. Opowiedzieliśmy także o nowościach z Filmoteki Narodowej - Instytutu Audiowizualnego i zapowiedzieliśmy wydarzenia dostępne dla słuchaczy online.

Tytuł audycji: Magazyn bardzo filmowy

Prowadzi: Michał Montowski 

Data emisji: 1.04.2021 r.

Godzina emisji: 21.10

ans