Żołnierze Września - symbolem "heroicznej obrony i determinacji Wojska Polskiego"

Lato 1939 roku - cisza przed burzą 

Rzeczywistość sierpnia 1939 roku toczyła się niejako wokół wydarzeń wielkiej międzynarodowej polityki. Sytuacja między Polską a Niemcami była napięta, trwały negocjacje ambasadora RP w Berlinie, Józefa Lipskiego. - Jest opracowany plan uderzenia na Polskę, które miało nastąpić w sierpniu 1939 roku - mówi w Programie 1 Polskiego Radia historyk prof. Zbigniew Wawer. - Wcześniej następuje bardzo znamienne wydarzenie, szef wywiadu KOP-u wraz z dowódcą KOP-u zostają przyjęci 30 sierpnia przez marszałka Polski Edwarda Rydza-Śmigłego i przedstawiają mu (na podstawie informacji uzyskanych przez agentów), że wojska sowieckie szykują mobilizację i duże zgrupowanie przy granicy z II RP - opowiada historyk. 

W tym czasie społeczeństwo popiera rząd marszałka Rydza-Śmigłego. - Następuje zjednoczenie wszystkich sił politycznych wokół najważniejszej rzeczy - obrony granicy II RP. I tak dochodzimy do tego, że Hitler w związku z mobilizacją obłożoną przez Francję i Wielką Brytanię przesuwa uderzenie na Polskę z 26 sierpnia na 1 września 1939 roku - wyjaśnia ekspert. 

Przygotowanie Wojska Polskiego 

W czasach II wojny światowej Polska nie była bogatym krajem. Przemysł zaczął rozwijać się po powstaniu Centralnego Okręgu Przemysłowego. - Po tym czasie zaczęto myśleć o modernizacji polskiej armii - podkreśla gość audycji. - Większość polskich generałów zdała egzamin w 1939 roku. Mieliśmy również bardzo dobrze przygotowanych oficerów sztabowych. Problemem niestety była łączność, Niemcy bombardowali szlaki komunikacyjne, w ramach dywizji była przewaga po stronie niemieckiej - ocenia. 

Według badań Wojsko Polskie reprezentowało w 1939 roku - na tle europejskich i światowych potęg militarnych - na ogół nowoczesne, a nawet najnowocześniejsze rozwiązania doktrynalne, organizacyjne i techniczne. Jednak musiało zmierzyć się z Wehrmachtem, który wprowadził nową jakość w zakresie tak taktyki, jak i strategii. 

Jak podkreśla prof. Wawer, żołnierze było bardzo dobrze wyszkoleni. - Świadczy o tym fakt, że na wielu odcinkach walki potrafiliśmy stawiać opór przeważającym siłom. 

Obrona Warszawy 

Bitwę powietrzno-lądową w obronie Warszawy w czasie kampanii wrześniowej stoczyło Wojsko Polskie i ludność cywilna z oddziałami 3 i 4 Armii Wehrmachtu oraz jednostkami 1 i 4 Floty Powietrznej Luftwaffe. - Obrona Warszawy przeszła do historii II wojny światowej. Pierwszy bardzo mocny i potężny nalot był 17 września, w dniu ataku sowieckiego na Polskę, a ostatni (to była końcówka września) przed kapitulacją, czyli w dzień, w którym Niemcy bombardowali Warszawę, niszcząc wiele zabytków i zabijając cywilów - mówi w rozmowie z Katarzyną Jankowską prof. Zbigniew Wawer. 

Czytaj także:

Poza tym w audycji:

Zwycięska bitwa w kraju Dziadoszan stoczona 1 września 1015 roku była sukcesem króla Bolesława Chrobrego. Kronikarz Thietmar wspomina ją jako klęskę cesarza Henryka II. Wojskami niemieckimi dowodził margrabia Gereon II. Wojsko Chrobrego, dzięki zręcznym manewrom łuczników, zniszczyło straż nieprzyjaciela. Starcie dotyczyło trwającego konfliktu o ziemie. Wojny zakończono ostatecznie w 1018 roku pokojem w Budziszynie.

W audycji "Eureka" powiedzieliśmy o tym, jak w średniowieczu prowadzono wojny, czemu służyły rozejmy i co decydowało o zwycięstwach. Gościem audycji był prof. Grzegorz Myśliwski, mediewista, kierownik Zakładu Historii Średniowiecznej Wydziału Historii UW.

Tytuł audycji: Eureka

Prowadzi: Katarzyna Jankowska

Goście: prof. Zbigniew Wawer (historyk, dyrektor Łazienek Królewskich) prof. Grzegorz Myśliwski (mediewista, kierownik Zakładu Historii Średniowiecznej Wydziału Historii UW)

Data emisji: 1.09.2021 r. 

Godzina emisji: 19.30 

ans