Zburzenie Warszawy po upadku Powstania Warszawskiego. Dr Hlebowicz: Niemcy dosłownie "wybebeszyli" miasto

1 sierpnia 1944 r. wybuchło Powstanie Warszawskie, największa akcja zbrojna podziemia w okupowanej przez Niemców Europie. Przez 63 dni żołnierze Armii Krajowej prowadzili heroiczną i osamotnioną walkę, której celem była niepodległa Polska, wolna od niemieckiej okupacji i dominacji sowieckiej.

Dziś same straty materialne, które poniosła Warszawa w trakcie II wojny światowej, szacowane są na ponad 380 mld zł. Zniszczonych lub poważnie uszkodzonych zostało ponad 20 tys. nieruchomości.

- Warszawa w 20 procentach tak naprawdę została zniszczona już w 1939 roku, o czym się często zapomina - zauważył dr Adam Hlebowicz z IPN. - Po 2 października 1944 roku, czyli po decyzji Hitlera, że trzeba wysiedlić ludność i zniszczyć miasto, z tysiąca zabytków ocalały tylko 64 - mówił. Dodał, że to było wręcz irracjonalne. "Niemcy, którzy przegrywali na wszystkich frontach, potrafili jeszcze zużyć mnóstwo materiałów wybuchowych i swoich ludzi do tego, żeby zniszczyć miasto".

"Wybebeszone" miasto

- Ta nienawiść Niemiec do Warszawy była ogromna - podkreślił dr Hlebowicz. - Pamiętajmy też o kulturze materialnej. Niemcy wyrywali dosłownie przewody, metalowe struktury miasta, i wywozili ogromnymi transportami na teren swojego kraju. Miasto zostało dosłownie "wybebeszone". Ta pierwotna tkanka, najważniejsze elementy życia mieszkańców Warszawy, zostały zniszczone i wywiezione - dodał.

- Wielu Niemców do dziś nie poniosło za to żadnej odpowiedzialności - zaznaczył dr Adam Hlebowicz. - Dzisiaj Niemcy mówią do innych, do Polaków: "Wy jesteście też współwinni. Zobaczcie, jak my wzorowo przeprowadziliśmy proces denazyfikacji" - co oczywiście jest nieprawdą - zauważył.

- Trzeba się uważnie przyjrzeć tym procesom denazyfikacyjnym, zobaczyć, z czego się Niemcy oczyścili, a z czego nie - podkreślił historyk z IPN. Dodał, że warto też przy tym zwrócić uwagę na to, ile dóbr kultury zostało z Polski wywiezionych albo z czego zbudowano gospodarkę powojennych Niemiec.

- Nagle się okaże, że ten bilans wymaga bardzo wielu wyjaśnień - podsumował dr Hlebowicz.

Czytaj także:

Audycja: W samo południe

Prowadzący: Magdalena Ogórek

Gość: dr Adam Hlebowicz (dyrektor Biura Edukacji Narodowej Instytutu Pamięci Narodowej) 

Data emisji: 1.08.2022

Godzina: 12.25

ASP