Zaćmienie Słońca. Jak je oglądać, by nie uszkodzić wzroku?

Data publikacji: 25.10.2022 10:30
Ostatnia aktualizacja: 25.10.2022 15:20
Ten tekst przeczytasz w 2 minuty
We wtorek (25.10) na niebie możemy obserwować częściowe zaćmienie Słońca.
We wtorek (25.10) na niebie możemy obserwować częściowe zaćmienie Słońca., Autor - Amanda Carden/shutterstock
W czasie trwania "Czterech pór roku" mogliśmy zaobserwować na niebie zaćmienie Słońca - niezwykle rzadkie zjawisko astronomiczne. Czym dokładnie jest zaćmienie Słońca? I dlaczego mówimy o zaćmieniu częściowym i całkowitym?

- Jak sama nazwa wskazuje, to Słońce jest zaćmiewane. Brnąc dalej, co może być w kosmosie, co może nam zasłaniać Słońce? Gwiazdy są bardzo daleko, a satelity są za małe. Mamy też Księżyc, i to jest odpowiedź. Skoro mamy zaćmienie Słońca, to znaczy, że Księżyc jako jedyne ciało, które krąży wokół Ziemi, przesłania Słońce. Od czasu do czasu, bo przecież mniej więcej raz na miesiąc, okrąża naszą planetę. I czasami przechodzi ponad Słońcem, czasami poniżej, a czasami przesłania blask dziennej gwiazdy i mamy właśnie zaćmienie Słońca - wyjaśnia astronom Jerzy Rafalski z planetarium w Toruniu.

- Jeżeli Księżyc przechodzi centralnie i całkowicie zakryje Słońce, to, jak nazwa wskazuje, mamy całkowite zaćmienie i robi się ciemno na parę minut. A jeżeli przechodzi lekko bokiem i tylko trochę przesłania Słońce, no to mamy częściowe zaćmienie Słońca. I takiego właśnie się spodziewamy. Księżyc, w ruchu obiegowym Ziemi, mniej więcej w połowie zakryje tarczę Słońca - tłumaczy astronom w audycji "Cztery pory roku".

Czytaj również:

Jak patrzeć na zaćmienie?

Obserwowanie zaćmienia wymaga jednak szczególnych środków ostrożności. Patrzenie na Słońce gołym okiem może doprowadzić do uszkodzenia wzroku. Jako "filtr" możemy wykorzystać na przykład folię. - Na przykład taka folia termiczna, koc termiczny kupiony z apteki. Sreberko od czekolady też może nam pomóc, o ile ta folia nie jest z aluminium, bo taka nie przepuszcza światła. Ale właśnie taka folia z tworzywa sztucznego, pokryta sreberkiem czy złotem, nadaje się bardzo dobrze do obserwacji Słońca i przysłonięcia jego blasku - radzi Jerzy Rafalski.

Jest jeszcze jeden warunek. - Oczywiście musi być czyste niebo albo chociaż przerwy w chmurach. Dlatego trzymam kciuki za pogodę - dodaje astronom w rozmowie z Romanem Czejarkiem i zaznacza, że niewskazane jest też korzystanie z lornetek i teleskopów. - Jest taki dowcip: ile razy można popatrzeć przez lunetę na Słońce? Astronomowie mówią, że dwa razy. Raz jednym okiem, raz drugim okiem, a potem mamy już ciemno do końca życia. Absolutnie nie używamy żadnych sprzętów. Owszem, można wyświetlić obraz Słońca, na przykład na ekranie - tłumaczy ekspert.

Złym rozwiązaniem jest również patrzenie na Słońce przez okulary przeciwsłoneczne. - Mają one za małą gęstość, więc Słońce będzie zbyt jasne. Po drugie pamiętajmy o tym, że przez takie ciemne szkła przechodzi podczerwień, czyli ciepło. I nam się wydaje, że przysłaniamy blask Słońca i możemy sobie patrzeć, a podczerwień sobie przechodzi i podgrzewa oko. Dlatego najlepiej nadają się do tego wszystkie sreberka. One odbijają i ultrafiolet, i podczerwień - podkreśla astronom.


POSŁUCHAJ

08:57

Przed nami zaćmienie Słońca. Jak je oglądać, by nie uszkodzić wzroku? (Cztery pory roku/Jedynka)

 

Tytuł audycji: Cztery pory roku

Prowadził: Roman Czejarek

Gość: Jerzy Rafalski (astronom)

Data emisji: 25.10.2022 r. 

Godzina emisji: 9.00-12.00

qch/kor

Cztery pory roku
Cztery pory roku
cover
Odtwarzacz jest gotowy. Kliknij aby odtwarzać.