Wlk. Brytania, Francja, USA. Jak świat odnosił się do polskiej niepodległości?

Gość "Eureki" nie ma wątpliwości, że z chwilą wybuchu I wojny światowej, oprócz pojedynczych wzmianek, sprawa polska właściwie nie istniała na arenie międzynarodowej. Na pewną rozpoznawalność mogliśmy liczyć w elitach Stanów Zjednoczonych. A to dzięki takim nazwiskom jak Helena Modrzejewska czy też Ignacy Paderewski. - Z drugiej strony jednak Polacy byli postrzegani w USA jako ktoś gorszy. I ta wiedza o Polsce była bardzo słaba - przekonuje prof. Michał Leśniewski z Wydziału Historii Uniwersytetu Warszawskiego.

Stany Zjednoczone. Nieoceniona rola Paderewskiego

A jednak Ci, którzy mieli pewną pozycję jak wspomniany Ignacy Jan Paderewski, konsekwentnie starali się używać wszelkich dostępnych metod, by niekorzystną dla naszej Ojczyzny, sytuację zmienić. - Paderewski był właściwie gwiazdą ówczesnej popkultury. Wykorzystywał to z premedytacją, żeby przebijać się ze świadomością istnienia problemu polskiego i tego, że istnieje taki kraj i że powinien być on odbudowany - tłumaczy gość audycji.

Właśnie jemu zawdzięczamy to, że w programie pokojowym, przedstawionym 8 stycznia 1918 roku, w Kongresie przez ówczesnego prezydenta Thomasa Woodrowa Wilsona znalazł się punkt dotyczący Polski. - Punkt trzynasty, który wyznaczał pewne szlaki. To jest o tyle ważne, że już w tym momencie wielu zdawało sobie sprawę, że to Stany Zjednoczone będą stroną w dużej mierze decydującą o dalszym kształcie pokoju - słyszymy. 

Wielka Brytania i Francja. Wśród politycznych kalkulacji

Skomplikowana sytuacja panowała w samej Europie. Zdaniem prof. Michała Leśniewskiego Wielka Brytania przystąpiła do I wojny światowej w "obronie równowagi europejskiej", a także nie chcąc dopuścić do nadmiernego wzrostu znaczenia Francji. - Państwo polskie w planach brytyjskich, w którymś momencie, się pojawi, ale było widziane raczej jako klient Francji, a po drugie czynnik większej układanki. I to widzimy w tej polityce po zakończeniu wojny - wskazuje.

Ważnym graczem była jeszcze Francja. - O ile sprawa polska mogła budzić sympatię w części opinii publicznej, o tyle rząd musiał twardo stać na ziemi. Dla Francji, kluczowym sojusznikiem przeciwko Niemcom była Rosja. Do momentu, kiedy sama Rosja nie uchyli troszeczkę drzwi w sprawie polskiej, sama Francja jest bardzo wstrzemięźliwa w tej sprawie - przypomina gość Programu 1 Polskiego Radia, dodając że w roku 1914 niewielu uwierzyłoby w odzyskanie przez Polskę niepodległości już cztery lata później.

W audycji również:

W Belwederze już od kilku lat możemy oglądać zrekonstruowany gabinet marszałka Józefa Piłsudskiego. Marszałek mieszkał tam łącznie przez 13 lat - najpierw od 1918 do 1922 roku, a potem, po przewrocie majowym, od 1926 roku aż do śmierci w roku 1935. Jak wyglądały pokoje zajmowane przez Piłsudskiego?