Według szacunków człowiek udomowił psa ok. 27-30 tysięcy lat temu. - To była wzajemna koewolucja. Pies ostrzegał, człowiek psa przygarnął, pies okazał się użyteczny. Wykształciły się takie kanały komunikacji, że pies rozumie zachowania człowieka, ale człowiek też koncentruje na psie wszystkie pozytywne i negatywne emocje - wyjaśnia prof. Tadeusz Pietras, lekarz i psycholog z Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. - Pies wprowadza ciepło. Dzieci w związku z tym w kontakcie z psem uczą się pewnych czynności społecznych i emocjonalnych, które potem są przydatne w życiu codziennym - dodaje ekspert i zaznacza, że pies ma znaczenie pedagogiczne i może służyć jako pomoc również w terapii osób starszych.
Dr Kasper Sipowicz, doktor nauk społecznych i pedagog z Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie, dodaje z kolei, że przygarnięcie psa może być dobre dla dorastającego dziecka. - Dziecko uczy się wtedy odpowiedzialności za drugą istotę. Uczy się obowiązkowości i tego, że nie należy robić krzywdy drugiej istocie, która też odczuwa ból - wyjaśnia gość "Eureki".
Czytaj także:
Psy pracujące
Częstym zjawiskiem jest wykorzystywanie specjalnie wyszkolonych psów w różnych zawodach. Pomagają one nie tylko policjantom, ale też na przykład lekarzom. Jak jednak przypomina prof. Tadeusz Pietras, istnieją pewne kontrowersje związane z pracą psów. - Przede wszystkim pies nie może być agresywny, musi być przyjazny. (...) Taki pies musi być bardzo łagodny i lubić obecność innych ludzi. Natomiast dla psa jest to bardzo męczące. Po godzinie głaskania i czochrania taki pies jest zmęczony, w związku z czym powinien wypoczywać - wyjaśnia ekspert.
Ważne jest również zapewnienie komfortu psychicznego pracującym czworonogom. - Taki pies pracuje około godziny, a potem musi odpocząć godzinę-dwie. Dla takiego pieska to też jest bardzo męczące. Jeżeli taki psi terapeuta ma długo służyć człowiekowi, to musimy o niego odpowiednio zadbać - dodaje naukowiec z łódzkiego Uniwersytetu Medycznego.
Niezwykle czułe zmysły
Psy wykorzystuje się również do wykrywania na przykład nowotworów bądź do opieki nad osobami z cukrzycą. - Psy detektujące są w stanie na przykład stwierdzić u pacjenta nowotwór płuca na podstawie próbki oddechu bądź nowotwór pęcherza na podstawie próbki moczu. W Stanach Zjednoczonych przydziela się specjalnie wyszkolone psy diabetykom, które również po oddechu są w stanie wykryć hipoglikemię bądź hiperglikemię. Psy te są też wyszkolone do tego, żeby za pomocą zestawu sygnałów powiadomić pacjenta o tym, czy ten poziom jest za duży lub za mały - opowiada dr Kasper Sipowicz.
Wykrywanie chorób i "diagnozowanie" pacjenta umożliwiają psom niezwykłe właściwości ich zmysłu węchu. - Nos psa jest detektorem dużo bardziej czułym niż chromatografy gazowe i cieczowe. Pies potrafi wykryć węchem takie substancje, których nie jesteśmy w stanie rozdzielić chromatografem. Co ciekawe, na przykład perfumy są dla człowieka mieszaniną zapachów i postrzega je całościowo. Tymczasem pies potrafi rozłożyć ten zapach na czynniki pierwsze i znaleźć poszczególne substancje w danej mieszaninie - wyjaśnia prof. Tadeusz Pietras.
W audycji również:
Historia badań czytelnictwa sięga lat 70. XIX w. Jak zmieniały się upodobania czytelnicze? Z najnowszego raportu Biblioteki Narodowej wynika, że najchętniej sięgamy po książki tradycyjne, papierowe. Jednocześnie niemal 1/3 wszystkich badanych przyznaje, że w swoich domach nie ma książek. Chętnie czytamy romanse, powieści obyczajowe i kryminały. Sięgamy też po biografie, wspomnienia i fantastykę dla dorosłych. Gość: Katarzyna Nawrocka - popularyzatorka idei czytania książek i akcji: "Oddaj książkę, stwórz bibliotekę, zainspiruj innych".
Tytuł audycji: Eureka
Prowadził: Artur Wolski
Goście: prof. Tadeusz Pietras (lekarz, psycholog, Uniwersytet Medyczny w Łodzi), dr Kasper Sipowicz (doktor nauk społecznych, pedagog, Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie)
Data emisji: 22.12.2022 r.
Godzina emisji: 19.30
qch/kor
Pomagają dzieciom i chorym. O niezwykłych zdolnościach psów - Jedynka - polskieradio.pl